Samenvatting
Opbouw methode Wegen naar Wijsheid Deel 1 en deel 2: levensbeschouwing en filosofie Deel 3a: levensbeschouwing (met filosofie als dragende wetenschap) -> 4a: tweede fase levensbeschouwing en ethiek Deel 3b: filosofische disciplines -> Deel 4b; tweede fase filosofie Inhoudelijke zwaartepunten - Het doordenken en kritisch bevragen van hoofdwaarden in onze samenleving als vrijheid, zelfbeschikking, tolerantie en emancipatie. - Het bewust maken van de rol van levensbeschouwelijke en ethische vooronderstellingen binnen het politieke denken en handelen. - Nadenken over de positie van religies binnen onze - geseculariseerde en geïndividualiseerde - samenleving. - Het binnen een historisch perspectief introduceren van thema's; hierdoor verdwijnt de vanzelfsprekendheid van hedendaagse standpunten en ontstaat ruimte voor het stellen van kritische vragen. - Aandacht voor de verhouding man/vrouw binnen levensbeschouwing en samenleving. Didactisch zwaartepunt Het theorieboek brengt telkens structuur aan in de levensbeschouwelijke posities die kunnen worden ingenomen; het verwerkingsboek haakt daar op in en daagt vervolgens de leerling uit tot bewustwording van eigen standpunten en tot kritische reflectie. Waar is de methode WNW 4 A inzetbaar? Met het oog op het uitdagende inhoudelijke niveau bevat de docentenhandleiding ruime toelichtingen bij allerlei vraagstellingen en op alle vragen worden uitvoerige antwoorden of antwoordsuggesties aangereikt. Gezien het inhoudelijke niveau kan WNW 4A uitstekend functioneren op scholen waar levensbeschouwelijke reflectie binnen het curriculum serieus wordt genomen, respectievelijk deel uitmaakt van de exameneisen. Tevens verschenen op 24 januari 2011: Wijs Worden Tweede Fase voor Havo/VWO Inhoud Hoofdstuk 1 Het menselijk bestaan Paragraaf 1 Inleiding 5 Paragraaf 2 Denken met behulp van metaforen 5 Paragraaf 3 De reis als metafoor voor het leven 7 Paragraaf 4 De vraag naar de zin van het bestaan 13 Hoofdstuk 2 God, iets, niets Paragraaf 1 Inleiding 23 Paragraaf 2 Gaan rede en geloof in God samen? 23 Paragraaf 3 Het ontstaan van het heelal: natuurwetenschap en God 25 Paragraaf 4 Veranderingen in het beeld van God 29 Paragraaf 5 Van God naar 'iets' 33 Paragraaf 6 God: misleidend of bevrijdend? 35 Hoofdstuk 3 Man en vrouw Paragraaf 1 Inleiding: gelijkwaardigheid en verscheidenheid 43 Paragraaf 2 Verschillende funderingen van de gelijkwaardigheid 44 Paragraaf 3 Gelijke en ongelijke behandeling 45 Paragraaf 4 Gelijkwaardigheid en verscheidenheid: twee niveaus in het denken 46 Paragraaf 5 Verschillen tussen man en vrouw: de wetenschap 48 Paragraaf 6 Feminisme 54 Paragraaf 7 Het actuele debat over vrouwenemancipatie 61 Hoofdstuk 4 Zorg Paragraaf 1 Inleiding 65 Paragraaf 2 Visies op ziekte, zorg en geneeskunde 66 Paragraaf 3 Politiek denken over zorg in Nederland 71 Paragraaf 4 Opbouw van de verzorgingsstaat na de Tweede Wereldoorlog 78 Hoofdstuk 5 Mens en techniek Paragraaf 1 Inleiding: twee keer Frankenstein 83 Paragraaf 2 Wat is techniek? 84 Paragraaf 3 De mens als technisch wezen 89 Paragraaf 4 Techniek en ethiek 92 Hoofdstuk 6 Onderwijs Paragraaf 1 Inleiding 95 Paragraaf 2 Filosofische vragen bij school en onderwijs 95 Paragraaf 3 Friedrich Nietzsche over onderwijs 96 Paragraaf 4 Filosofie van het spieken 101 Paragraaf 5 Leerplicht en leerrecht 105 Hoofdstuk 7 Euthanasie Paragraaf 1 Inleiding 107 Paragraaf 2 Geschiedenis van het denken over zelfdoding en euthanasie 109 Paragraaf 3 Naar toelaatbare euthanasie: onderliggende processen 114 Paragraaf 4 Argumenten om euthanasie af te wijzen 118 Paragraaf 5 Argumenten om euthanasie te rechtvaardigen 120 Hoofdstuk 8 Levensbeschouwing: van instituut naar individu Paragraaf 1 Inleiding 125 Paragraaf 2 Van beweging naar instituut 126 Paragraaf 3 Van beweging naar instituut: het christendom 128 Paragraaf 4 Verdieping: van Jezus naar het Nieuwe Testament 132 Paragraaf 5 Individualisering van levensbeschouwing 139 Paragraaf 6 Bijlage: het gnosticisme 143 Hoofdstuk 9 Een vrouw in het christendom: Maria Magdalena Paragraaf 1 Inleiding 147 Paragraaf 2 Maria Magdalena in het Nieuwe Testament 148 Paragraaf 3 Maria Magdalena in buiten-bijbelse bronnen 153 Paragraaf 4 Wie was Maria Magdalena? Historische reconstructies 156 Paragraaf 5 Maria Magdalena in de latere beeldvorming 158 Hoofdstuk 10 Ethiek Paragraaf 1 De begrippen ethiek en moraal 163 Paragraaf 2 Moraal en levensbeschouwing 165 Paragraaf 3 Hoe ga je in de ethiek te werk? 166 Paragraaf 4 Drie ethische theorieën 168 Bijlage Een werkstuk maken Inleiding 73 Paragraaf 1 Het onderwerp van je keuze 173 Paragraaf 2 Werkwijze en een opzet maken 175 Samenvatting 175 Theorie-, verwerkings- en docentenboek