Fragment

Als puber heb ik mijn jeugd doorgebracht in psychiatrische klinieken, van mijn 14de tot mijn 19de ongeveer. Ik zat daar in verband met eetstoornis, depressie, hallucinaties, suïcide pogingen, angst en paniek, en automutilatie. Regelmatig werd ik bestempeld als ‘complex geval’. Uiteraard werd dit niet zo verwoord naar mij, het werd verwoord in mooie taal. Ook ben ik een paar keer afgewezen voor een behandeling, of zelfs weggestuurd want de problematiek zou te complex zijn.

Inmiddels ben ik ruim 14 jaar gezond en gelukkig. Ik ben getrouwd, moeder van 4 kinderen, werkende in een eigen praktijk. Een succes verhaal, want mijn leven draaide 180 graden.Waardoor? Door de spiegel van heelheid! Maar wat is nu die spiegel? Destijds ontmoette ik een vriend, nu al lange tijd mijn man. Hij zag heelheid in mij, iets moois, hij had vertrouwen in mij, waardoor ik mijn heelheid hervond. Ook kwam ik in behandeling bij een goede therapeut die vertrouwen spiegelde en autonomie belangrijk vond. Ziedaar de spiegel!

Regelmatig hebben hulpverleners de neiging cliënten te willen fixen, of ‘genezen’. Soms ontbreekt het zelfs aan vertrouwen tegenover de cliënt of ze denken het beter te weten dan de cliënt. Eigenlijk wordt er dan onbewust een boodschap gespiegeld ‘ik weet het, jij weet het niet’, ‘ik kan jou niet vertrouwen’, ‘jij hebt een probleem’.

Destijds werd er bepaald dat ik gesepareerd moest worden als ik mij flink had beschadigd. Maar welke onderliggende boodschap krijgt iemand hiermee? Misschien zie je dit als een tijdelijke goede beschermende oplossing. Maar ik wil je een ander perspectief laten zien. Als cliënt ervoer ik emoties van angst, verdriet, pijn, chaos, en wanhoop, vandaar dat ik me dan beschadigde, het was mijn overlevingsstrategie. Een manier om de emotionele pijn niet te hoeven voelen. Als we nog wat dieper kijken naar het stresssysteem dan was ik in hyper-arousal, de vecht en vlucht reactie. Ik werd hoog alert op gevaar, klaar om op de vlucht te gaan. Door zelfbeschadiging kwamen ook de nodige adrenaline(stresshormonen) en endorfine (lichaamseigen pijnbestrijding) vrij. Dus ook lichamelijk kwam er een dempende werking vrij door zelfbeschadiging.

Mensen hebben net als dieren het vermogen om in rust en verbinding weer tot rust te komen vanuit deze stresstoestand. Maar wat gebeurde er in mijn situatie? Ik werd apart gezet, gesepareerd. Er was geen rust of verbinding. Ik voelde me aan mijn lot overgeleverd, ik voelde me in de steek gelaten, ik was niet te vertrouwen, ik mocht deze gevoelens van angst, pijn, chaos, wanhoop niet hebben, deze werden niet begrepen en dan moest ik opgesloten. Zoals een kind dat boosheid uit en dan op de gang wordt gezet, het kind krijgt onderliggend de boodschap dat het niet boos mag zijn. Het werden mijn kernovertuigingen, dat ik niet te vertrouwen was, dat er iets mis was met mij, dat ik te ingewikkeld was. De psychiatrie was de spiegel van deze overtuigingen, ze bevestigden mijn misvattingen, men was enkel gefocust op emoties en gedrag.

Ik wil nog een ander voorbeeld geven. Stel je wilt als kind leren fietsen, maar je ouders zijn bang dat je valt, dat je pijn krijgt. Krijg je dan het vertrouwen om het te proberen te leren? Nee. Je zult onderliggend deze angst van hen voelen. Het zou helpend zijn als ze met je mee rennen, je aanmoedigen, als ze aandurven dat je ook zult vallen. Het hoort bij het leerproces. Maar wat voor boodschap krijg je als ze je fiets afpakken, en zeggen dat je het niet kan, en dat het gevaarlijk is om te vallen.

Voorbij gedachten, gevoelens en gedrag, is de essentie. De heelheid van elk mens. Ieder mens heeft het vermogen tot psychisch wel-zijn, enkel hebben sommige mensen zoveel ruis door gedachten en gevoelens dat ze dit tijdelijk uit het oog verloren zijn. We mogen ze deze heelheid spiegelen, we mogen ze herinneren aan deze waarde, draagkracht, en leven in hen, dat niet kapot kan. Deze essentie is als een diamant. Hoe erg trauma’s, emoties of gedrag ook zijn, deze zijn enkel als modder over de diamant. We mogen vertrouwen en autonomie spiegelen zodat deze mensen zelf weer vertrouwen en autonomie terugvinden in henzelf. Ieder mens heeft innerlijke wijsheid, enkel jij zelf weet wat goed is voor jou, wat voor jou werkt of niet werkt, wat prettig voelt of niet. We mogen mensen terug wijzen naar deze innerlijke wijsheid, want als we dat niet doen, bevestigen we deze mensen in hun ideeën van hopeloosheid of verlorenheid.

Durf jij het te verdragen dat je cliënt een keer zal vallen? In de wetenschap dat je cliënt het vermogen heeft weer op te staan. Durf je te verwijzen naar deze levenskracht en veerkracht in mensen? Want wow, wat hebben mensen vaak al veel doorstaan op het moment dat ze eenmaal tegenover jou zitten. Wat een kracht dat ze dat allemaal al hebben overleefd en gedragen. Durf jij de spiegel van heelheid te zijn? ×