Samenvatting
Oost-Nederland is een landschappelijk sterk gevarieerd gebied. Dit proefschrift is het verslag van een interdisciplinair onderzoek naar de lange-termijn-ontwikkelingen van landschap en bewoning van Overijssel en de Achterhoek. Archeologische bronnen vormen de leidraad. Daarnaast worden gegevens uit diverse andere wetenschapsvelden (fysische geografie, historische geografie, paleobotanie en toponymie) geïncorporeerd om te komen tot een geïntegreerd overzichtsbeeld van de belangrijkste ontwikkelingen tussen vroege prehistorie en Middeleeuwen. In het eerste deel van het boek wordt een reconstructie gemaakt van de onderzoeksgeschiedenis en archeologische kennisstand. In het tweede deel wordt de landschapsgenese belicht aan de hand van nieuwe fysisch-geografische kaarten. Beargumenteerd wordt dat de sterke landschappelijke diversiteit, uitgedrukt in de verschillen tussen stuwwallandschappen, dekzandlandschappen en rivierenlandschappen, kenmerkend is voor Oost-Nederland. In vier regionale studies wordt aangetoond dat regionale verschillen zich niet alleen manifesteren in de landschapsstructuur, maar ook in bewoningsontwikkeling en landschapsinrichting. In het derde deel van het boek wordt aandacht besteed aan verschillende thema's op het snijvlak van bewoning en landschap, zoals de relatie tussen menselijke bewoning en landschapsdynamische processen. De combinatie en analyse van informatie uit verschillende wetenschapsvelden geeft een geïntegreerd en gedetailleerd overzichtsbeeld van de lange-termijn-ontwikkelingen in een gebied dat nog weinig in de wetenschappelijke schijnwerpers heeft gestaan. Interregionale vergelijkingen tonen aan dat landschap en bewoning van het onderzoeksgebied op verschillende vlakken afwijken van patronen waargenomen in andere delen van 'Pleistoceen' Nederland. In dit boek worden deze unieke facetten van de landschapsgeschiedenis van Oost-Nederland voor het eerst gepresenteerd. Noot: dit is een tweede druk, softcover, excl. kaartbijlagen. De kaartbijlagen zijn te downloaden via DANS