Fragment

‘Vraag me toch niet langer u te verlaten en terug te gaan, weg van u. Waar u gaat, zal ik gaan, waar u slaapt, zal ik slapen; uw volk is mijn volk en uw God is mijn God. Waar u sterft, zal ook ik sterven. En daar zal ik begraven worden. Alleen de dood zal mij van u scheiden, en anders mag de Heer met mij doen wat Hij wil!’
(Ruth 1:16-17)

Bovenstaande woorden hebben grote indruk op mij gemaakt. Ze komen uit het bijbelboek Ruth, dat het verhaal vertelt van een Moabitische vrouw genaamd Ruth. Nadat haar man stierf, besloot ze haar schoonmoeder Naomi niet te verlaten en met haar naar Betlehem te gaan. Ruths belofte aan haar hulpbehoevende schoonmoeder is verbazingwekkend. Ze liet haar eigen familie en land achter zich, ze ging waarschijnlijk een leven van weduwschap en kinderloosheid tegemoet, ze zou naar een onbekend land gaan en nooit meer terugkeren en bovenal: ze verliet haar godsdienst en ze stelde voortaan haar vertrouwen op de God van Israël. In dat nieuwe land kreeg Ruth hulp van Boaz, een familielid van Naomi’s man. Ruth en Boaz trouwden met elkaar. Korte tijd later kregen ze een zoon, Obed, en het geslachtsregister aan het einde van het verhaal toont aan dat Ruth en Boaz tot de voorouders van koning David behoorden.

In dit boek licht ik uitgebreid het bijbelboek Ruth toe. Het mag een eenvoudig verhaal lijken, een romantische idylle op de dorsvloer, maar dat is maar schijn. In feite is het een gecompliceerde vertelling met verschillende betekenislagen, die slechts door aandachtige lezing kunnen worden opgemerkt. Pas dán komen we de bedoeling van de tekst en daarmee van de verteller op het spoor. Ik heb geprobeerd om de betekenis van het verhaal te ontsluieren voor christenen die al wel enige kennis van de Bijbel en het Oude Testament hebben, maar die graag de diepte in willen.

Voor christenen is het belangrijk om het leven van Ruth en Naomi diepgaand te bestuderen vanwege verschillende redenen:
1. Betekenis van trouw en toewijding
Het boek Ruth benadrukt de kracht van trouw en toewijding, zowel in de relaties tussen mensen als in het naleven van morele waarden. Ruth toonde onvoorwaardelijke liefde en vastberadenheid om bij haar schoonmoeder Naomi te blijven, zelfs in moeilijke tijden. Dit laat zien dat het belangrijk is om trouw te zijn aan degenen van wie we houden en om sterke, ondersteunende relaties op te bouwen.
2. Solidariteit en mededogen
Het boek Ruth laat zien dat solidariteit en mededogen belangrijke waarden zijn. Het boek herinnert ons eraan dat het belangrijk is om anderen te helpen in tijden van nood, ongeacht hun achtergrond of status. Ruth ging op zoek naar voedsel op het veld van Boaz. Boaz had medelijden met Ruth en hij zorgde ervoor dat zijn werknemers haar niet lastig vielen, maar haar juist extra voedsel en bescherming gaven. Boaz was onder de indruk van Ruths moed en trouw en hij was bereid om als losser op te treden, zodat Naomi en Ruth bestaanszekerheid kregen.
3. Gods voorzienigheid
Het boek Ruth laat zien hoe Gods voorzienigheid kan werken in het leven van mensen, zelfs in schijnbaar hopeloze situaties. Alle dingen staan op verborgen wijze ten dienste van Gods goede voornemens. Dat benadrukt het belang van ons vertrouwen op Gods leiding en het feit dat God voorziet in onze behoeften, zelfs als we het misschien niet onmiddellijk zien. Dit kan een bemoedigende boodschap zijn, vooral in de uitdagingen en onzekerheden van ons leven.
4. Culturele diversiteit en inclusie
Het boek Ruth gaat over een Moabitische vrouw die zich aansloot bij het volk Israël. Ruth keerde de afgoderij van Moab de rug toe om de God van Israël te dienen. Ruths verhaal onderstreept dat Gods liefde en zegen niet beperkt zijn tot een specifieke etniciteit of afkomst. Het benadrukt de waarde van culturele diversiteit en inclusie, en herinnert ons eraan dat we open moeten staan voor mensen van verschillende achtergronden en dat we hen moeten verwelkomen binnen de christelijke gemeenschap.
5. Verbinding met de oorsprong van het christelijk geloof
Het boek Ruth is een deel van de Hebreeuwse Bijbel (het Oude Testament) en heeft daarom een historische en theologische betekenis. Als onderdeel van de Bijbel kunnen we het boek Ruth bestuderen om beter inzicht te krijgen in de wortels van het joods-christelijke geloof, met name in relatie tot de komst van koning David en, in de christelijke traditie, de voorvader van Jezus Christus.

Ik heb mezelf tijdens het schrijven van dit boek voortdurend afgevraagd welke lessen de bijbeltekst voor christenen in de eenentwintigste eeuw bevat en hoe we deze lessen zo concreet mogelijk in ons dagelijks leven zouden kunnen toepassen. De doelgroep die ik op het oog heb, bestaat uit mensen die geen hele boekenplank met bijbelstudies en -commentaren met voetnoten en Hebreeuws zullen lezen. Juist voor mensen die het gevoel hebben te verdrinken in het vele kostbare en uitgebreide materiaal dat al beschikbaar is, wil ik met deze reisgids voorzien in een beknopte en heldere uitleg die de afstand tussen de oorspronkelijke bijbeltekst en de toepassing van Gods Woord in het dagelijks leven verkleint. Deze reisgids is niet meer – maar zeker ook niet minder – dan een samenvoeging en afweging van een klein deel van mijn boekenplank met studieboeken die anderen reeds vóór mij hebben geschreven, gecombineerd met mijn eigen levenservaring en – uiteraard het belangrijkst! – de leiding door de Heilige Geest.

Ik heb geprobeerd om op de meest noodzakelijke punten de godsdienstige, historische en culturele achtergronden in het boek Ruth toe te lichten, zodat de afstand in tijd en plaats tussen ons en het optreden van de personages in het boek Ruth wordt verkleind. Ik licht toe wat de bijbelverzen betekenden in de context van die tijd én wat de bijbelverzen ons vandaag te zeggen hebben. Aan het einde van het boek staan per bijbelgedeelte verwerkingsvragen opgenomen, waar je – individueel of met andere mensen – over kunt nadenken om je te helpen de bijbeltekst en de toelichting eigen te maken en toe te passen in je dagelijkse leven.

Ik heb in de lopende tekst geen voet- of eindnoten opgenomen met uitgebreide en precieze literatuurverwijzingen, maar ik volsta met een lijst van geraadpleegde literatuur aan het einde van dit boek. Via deze literatuuropgave kun je jezelf nog verder onderdompelen in het boek Ruth. De literatuuropgave kán helaas niet compleet zijn, omdat ik het afgelopen jaar zóveel over dit bijbelboek heb gelezen en heb gehoord, dat het onmogelijk was om al die inspiratiebronnen te achterhalen. Toch resoneren al die stemmen zachtjes op de achtergrond mee.

Ik wens je veel zegen toe bij het ontdekken van de schatten die het boek Ruth bevat!

Marjolein Gommers
Roosendaal, december 2023 ×