Samenvatting
Erven, testamenten, erf- en schenkbelasting bij nalatenschappen in Frankrijk; juridische en fiscale aspecten voor Nederlanders, die in Frankrijk te maken krijgen met nalatenschappen. Levenstestament, De Europese Erfrechtverordening, internationaal huwelijksvermogensrecht, (geregistreerd) samenwonen, huwelijkse en partnerschapsvoorwaarden, vruchtgebruik en bloot eigendom, scheiden, oprichting SCI (société civile immobilière) Nederlands-Frans belasting verdrag, afwikkeling nalatenschap . Handboek Franse Nalatenschappen Herziene editie 2017/2018 + Update 2019 ISBN: 978-90-74646-88-8 Aantal pagina's: 170 P.L. Gillissen - Voerendaal Guide Lines Inhoudsopgave 1. Inleiding Begripsverandering 2. Nederlandse erfrechtsituatie Nederlandse erfrechtsituatie van vóór 1 januari 2003 Huidige wettelijke rente Afwijken van de wettelijke regels van erfrecht door het opmaken van een testament Legitieme portie Opmaken en wijzigen van een testament Defiscalisering van vorderingen 3. Nederlands of Frans erfrecht ? Wanneer krijgt u te maken met buitenlands erfrecht ? Verschillende soorten langstlevende testamenten in Nederland Vruchtgebruik testament Ouderlijke boedelverdeling / wettelijke verdeling Langstlevende enig erfgenaam Langstlevende enig erfgenaam met tweetrapsmaking Situatie vóór 17 augustus 2015 Internationaal Privaatrecht Conflict met het Franse erfrecht Franse wettelijke verdeling onder nabestaanden Voorbeeld Wijziging Frans erfrecht per 1 januari 2007 Uitleg schema 4. De oplossing: Europese Erfrechtverordening Europese Erfrechtverordening (EEV) per 17-08-2015 Wat is de gewone verblijfplaats ? Rechtskeuze uitbrengen via een testament Doel van de EEV Inhoud van de EEV Voorbeeld in de nieuwe situatie Gewone verblijfplaats en nationaliteit Toepasselijk recht erfopvolging en de woonplaats Wat als u geen keuze uitbrengt na 17 augustus 2015 Voordelen Praktijk Europese Verklaring van Erfrecht De EEV en de erfbelasting U woont in Frankrijk met een oud Nederlands testament 5. Het maken van een rechtskeuze U kiest voor Frans recht U kiest voor Nederlands recht De positie van de samenwoner in het Franse recht De positie van de samenwoner in het Nederlands recht 6. Huwelijk met internationale aspecten Is een in het buitenland gesloten huwelijk rechtsgeldig in Nederland ? Welk huwelijksvermogensregime is van toepassing ? Het Haags Huwelijksvermogensverdrag Verdragslanden Voor wie geldt het verdrag ? Huwelijksdatum vóór 1 september 1992 Eerste gewone verblijfplaats volgens Nederlandse jurisprudentie Eerste gewone verblijfplaats volgens Frans recht Huwelijksdatum op of ná 1 september 1992 Het Franse stelsel van het huwelijksvermogensrecht Huwelijksvoorwaarden Hoofdelijke aansprakelijkheid Immigratie Naturalisatie en de gevolgen voor het huwelijksvermogensstelsel U heeft geen gemeenschappelijke eerste woonplaats Wat te doen als u ongewilde verandering wilt voorkomen Het maken van een rechtskeuze Wie kan een rechtskeuze uitbrengen ? Nationaliteitsland of woonplaatsland Rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Waaruit kiezen ? Het verdrag bepaalt waarvoor u een keuze mag uitbrengen Als er geen huwelijksvoorwaarden en geen rechtskeuze is gemaakt Hoe brengt u de rechtskeuze uit ? Registratie en werking van het gekozen stelsel tegenover derden Registratie van uw keuze Registratie van huwelijks voorwaarden naar buitenlands (niet-Nederlands) recht Ongewilde verandering voorkomen Pensioenverevening Zekerheid met het maken van een rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Terug naar Nederland en de gevolgen voor het huwelijksvermogensstelsel Waarom een rechtskeuze ? Voorbeeld Belangrijk aandachtspunt: Nalatenschap en scheiding Geldend huwelijksvermogensrecht en werking t.o.v. schuldeisers Nationaliteitslanden en woonplaatslanden Gemeenschappelijke nationaliteit Nederlands wetsvoorstel: “Huwelijksvoorwaarden standaard” 7. Samenwonen, de Pacs en geregistreerd partnerschap Erkenning Hoe is de situatie voor samenwoners momenteel geregeld ? Pacs en geregistreerd partnerschap Erkenning Nederlands geregistreerd partnerschap in Frankrijk Fiscale gelijkstelling in de vermogensbelasting Gepacseerden en de eenmanszaak Beëindiging van een PACS De PACS en de verdeling van de bezittingen en schulden De oude 50/50 regeling Nieuwe regeling Verdeling na scheiding van gepacseerden Franse samenlevingscontract bij de Franse notaris Pacs in de geboorteakte Te overleggen documenten Ontbinding PACS Certificat de concubinage Homo Huwelijk 8. Huwelijkse en Partnerschapvoorwaarden Waarom huwelijks of partnerschapsvoorwaarden ? Situatie in Frankrijk Bescherming langstlevende partner La Communauté universelle (gemeenschap van goederen) Wanneer is de keuze voor een huwelijkscontract met verblijvingsbeding interessant ? Nadeel van zo’n huwelijkscontract als er wel kinderen zijn De kinderen uit een eerder huwelijk Afstandsverklaring Le regime de la séparation de biens (vgl. huwelijkse voorwaarden) Tussentijdse wijziging van het huwelijksregime Trouwen in Frankrijk / Trouwen met een Franse vrouw of man Scheiding en uw in Frankrijk & Droit de partage Scheiding, splitsing en de Plus Value Voorbeeld Afspraken in een echtscheidingsconvenant Onverdeeld eigendom of “en tontine” “En indivison” Voorbeeld 10 jaren eis ook bij communauté universelle 9. Schenking bij leven Voorbeeld van een “la donation horst part successorale” Schenken in het zicht van overlijden en de Nederlandse fiscus Anti-misbruikbepaling Uitspraak Rechtbank Den Haag 31 juli 2015 Rekenvoorbeeld volgens de rechtbank 10. Het belang van een levenstestament Misverstand Een huis in het buitenland Bewindvoering ondercuratelestelling Notariële volmacht Het levenstestament 11. Vruchtgebruik en bloot eigendom Nederlandse situatie Vruchtgebruik Vestiging vruchtgebruik bij leven Vestiging van vruchtgebruik na overlijden Huur Schenking Verkoop Vruchtgebruik in Frankrijk Wettelijke rechten volgens Frans recht van de langstlevende (bij huwelijk, pacs of geregistreerd partnerschap) Donation entre époux Bij schenking aan partner De mogelijkheden en nadelen van Frans bloot eigendom Oprichting SCI Vormen van onroerendgoedbezit in Frankrijk Kopen “en viager” Enkele termen betreffende het kopen en verkopen “en viager” De berekening van de hoogte van de jaarlijkse rente Aftrek op de genoten (lijf)rente voor de inkomstenbelasting 12. Aankoop Franse onroerende zaak middels een SCI Redenen om voor een SCI te kiezen Kenmerken van een SCI Verplichtingen bij de oprichting van een SCI Kosten oprichting SCI Minimum kapitaal Het bestuur van een SCI Administratieve verplichtingen van de SCI Overdrachtsbelasting bij overdracht van de aandelen van een SCI Liquidatie SCI Oprichting van een SCI na de aankoop van een huis SCI koopt huis SCI en de fiscale aspecten Verkoop van een onroerende zaak door een SCI en de overdrachtsbelasting Tarieven Plus Value bij verkoop van een onroerende zaak via een SCI Jaarlijkse aangifte Franse gemeenschap van goederen Erfgenamen en de SCI Prijs van de aandelen Verkoop van aandelen in de SCI Belastbaarheid verkoop aandelen Aanstellen fiscaal vertegenwoordiger De SCI en de hypotheek SCI en gemeubileerde en ongemeubileerde verhuur Gemeubileerde verhuur Verhuur Gîte of Chambre d’hôtes SCI zonder verhuur SCI-constructie De Nederlandse fiscus en de SCI Voorwaarden SCI in box 3 Nog enkele opmerkingen bij de SCI 13. Erf- en schenkbelasting en de Franse fiscus Ingezetene in Frankrijk Wanneer wordt u in Frankrijk als ingezetene beschouwd ? Niet-ingezetene Erfgenaam ingezetene in Frankrijk Nederlandse erfbelasting over uw nalatenschap in Frankrijk Tarieven en vrijstellingen in Frankrijk Gehandicapte erfgenamen Tarieven Franse successierechten tussen ouder en kind Tarieven Franse successierechten tussen broers en zusters Algehele vrijstelling voor broers en zusters in Frankrijk Tarieven Franse successierechten tussen familieleden tot de 4e graad Tarieven Franse successierechten tussen niet-familieleden Vrijstelling schenkbelasting in Frankrijk Franse schenkbelasting Tarieven Franse schenkbelasting tussen broers en zussen 14. Erf- en schenkbelasting, vanuit Nederlands perspectief Wanneer betaalt u schenkbelasting in Nederland ? Krijgt u meerdere schenkingen in 1 jaar In welk land bent u erfbelasting verschuldigd ? Uw positie gezien vanuit Nederland Ouders wonen in Nederland en kinderen wonen in Frankrijk Erfbelasting bij wettelijke verdeling Nederlandse defiscalisering van vruchtgebruik en bloot eigendom in box 3 Indien de erflater niet in Nederland woont Omzeilen 10 jaarsfictie Belastingregeling voor het Koninkrijk Dubbele heffing erfbelasting Indien een deel van de erfenis in Nederland ligt & recht van overgang Afschaffing recht van overgang Indien u een andere nationaliteit heeft aangenomen Het voorkomen van dubbele belasting Voorbeeld situaties Internationale dubbele heffingen bij overlijden Afgesloten belastingverdragen i.v.m. erfbelasting Belastingverdrag Nederland-Frankrijk Besluit er voorkoming van dubbele belastingheffing (DVDB) Buitenlandse belasting bij nieuw erfrecht of ouderlijke boedelverdeling Geen vermindering voor buitenlandse belasting over Nederlandse situs-goederen Ordinary Credit ter voorkoming van dubbele belastingheffing Tarieven en vrijstelling Nederlands erf- en schenkbelasting Rekenvoorbeeld Pensioen en erfbelasting Erfbelasting over fictieve verkrijgingen Europees Beroep tegen 10 jaarsfictie Verruiming vrijstelling Nederlandse schenkbelasting 15. Afwikkeling nalatenschap / aangifte van een nalatenschap Wat te doen na een overlijden Europese Verklaring van Erfrecht Fiscale afhandeling van de nalatenschap Termijn aangifte successierechten in Frankrijk Erflater buiten Frankrijk overleden Erflater binnen Frankrijk overleden Boeteregeling 16. Voorkoming dubbele belastingheffing middels de ordinary credit-methode Inleiding Rekenvoorbeeld Berekening Nederlandse erfbelasting 17. Vermogensoverheveling via een trust, vanuit Nederlands perspectief Wat is een trust ? Keuze uit een discretionary trust of een trust zonder beleidsvrijheid Het trustvermogen en de Nederlandse fiscus Uitspraak Hoge Raad Verkrijging door de beneficiaries van de trust In welk land woont de schenker ? Omzeiling woonplaatsfictie van 10 jaar Belastingregeling 10 jaarsfictie (BRK) Aruba, Curacao en Sint Maarten Schenking door één van de gehuwden, waarvan er één een niet-Nederlander is Als de trust geen doelvermogen is Definitie trust volgens de Nederlandse Staatssecretaris van Financiën Fiscale zekerheid vooraf Welke stukken dient u te overhandigen ? De vaststellingsovereenkomst Inhoud vaststellingsovereenkomst (transparantie-overeenkomst) 18. Terugkeer naar Nederland Met vermogen terug naar Nederland Heffingsvrij vermogen Ouderentoeslag vervalt per 1 januari 2016 Vrijstelling voor een uitvaartverzekering Kapitaaluitkering uit levensverzekering: overgangsrecht Bezittingen in box 3 Wat zijn uw bezittingen ? Wat geeft u aan in box 3 ? Onverdeelde boedel Voorbeeld Welke bezittingen geeft u niet aan in box 3 ? Welke bezittingen zijn vrijgesteld ? Schulden in box 3 Drempel voor uw schulden 2015 Wat geeft u aan in box 3 ? Wat geeft u niet aan in box 3 ? Vrijstelling contant geld Aanpassing tarief box 3 Uw eigen bijdrage en langdurige zorg in Nederland Het CAK Eigen bijdrage langdurige zorg Inkomen en uw vermogen Uw huishouden Uw indicatie Mogelijkheden om “opeten” van uw vermogen te voorkomen Voorwaarden bij schenken op papier Uw eigen huis en langdurige zorg in Nederland Bloot eigendom en vruchgebruik in box III & de eigen bijdrage AWBZ Defiscalisering bloot eigendom en vruchtgebruik Bloot eigendom dat voortvloeit uit een testament Bloot eigendom dat niet voortvloeit uit een testament Gevolgen voor de AWBZ 19. Overlijden in Frankrijk Aangifte van overlijden Uitvaartverzekering en de factuur van de uitvaartondernemer Vervoer van de overledene Repatriëring naar Nederland Internationaal rouwvervoer Repatriëringskosten naar Nederland Regels voor internationaal vervoer Hoe regel je een repatriëring ? Terugkeer lichaam in Nederland Repatriëringsverzekering Laatste rustplaats in Frankrijk; de mogelijkheden Betaling begraafplaats (concession) Crematie in Frankrijk Bestemming van urnen Uitvaartceremonie in Frankrijk Kosten begrafenis / crematie in Frankrijk Lichaam ter beschikking stellen van de wetenschap in Frankrijk In Frankrijk automatisch donor (ja, tenzij wet) Niet-religieuze uitvaartplechtigheid Formaliteiten na overlijden Checklist wat te doen bij overlijden in Frankrijk 20. Uw sociale media pagina’s na uw overlijden Wanneer u beschikt over inloggegevens Wanneer u niet beschikt over inlog-gegevens Beheer en opzeggen na overlijden van: Facebook Linkedin Twitter You Tube Google E-mail accounts Online-accounts Digitaal eigendom na overlijden Eigenaar website Instagram Hoe wist u digitale sporen ? Updates 2019 ■ Update gezien vanuit Nederland ■ Tarieven schenk- en erfbelasting 2019 ■ Vrijstellingen erfbelasting 2019 ■ Ondernemingsvermogen en erfbelasting en schenkbelasting. ■ Vrijstellingen schenkbelasting 2019 ■ Vrijstelling voor schenkingen (aan kinderen) ■ Schenken op papier om toekomstige eigen bijdrage voor verpleeghuis te verlagen. Belangrijkste gevolgen: ■ Eigen bijdrage bij verhuizing naar een zorginstelling in Nederland ■ Lage of hoge bijdrage ? ■ Eigen vermogen telt mee ■ Moet u uw eigen huis opeten ? ■ Het belang van een levenstestament ■ Wat legt u vast in een levenstestament ? ■ Persoonlijke gegevens ■ Medische gegevens ■ Gegevens van uw woning/onroerend goed ■ Gegevens over huis gerelateerde zaken ■ Digitale gegevens ■ Financiële gegevens ■ Diversen ■ En in het geval dat u er niet meer bovenop komt: ■ Levenstestament notarieel vastleggen ? ■ De volgende dossiers dienen notarieel te worden bekrachtigd om rechtsgeldig te zijn: ■ Een onderhandse volmacht ■ Wanneer treedt het Levenstestament in werking ? ■ Europese Huwelijksvermogensrechtverordening ■ De Europese Huwelijksvermogensrechtverordening: rechtskeuze in huwelijksvoorwaarden ■ Welk huwelijksvermogensrecht is er van toepassing ? ■ Wat zijn de gevolgen van de invoering van de Europese ■ Huwelijksvermogensrechtverordening ? ■ Wat houdt het huwelijksvermogensrecht in ? ■ De Europese Huwelijksvermogensrechtverordening: rechtskeuze in huwelijksvoorwaarden ■ Wat gebeurt er als u géén rechtskeuze maakt ? ■ Geregistreerd partnerschap ■ Update gezien vanuit Frankrijk ■ Wel of geen Societé Civile Immobilière (= SCI ?) ■ De Franse fiscus jaagt op onroerendgoedvennootschappen. ■ Vruchtgebruik en Blooteigendom en de Nederlandse-Franse fiscus ■ Franse situatie ■ Tarieven Franse successierechten ■ Tarieven successierechten Tabel ouders/kinderen Bijlagen Testament Crématiste Checklist voor nabestaanden Nederlandstalige adviseurs bij Erfrechtkwesties en Franse nalatenschappen Bronnen