Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs

Andy Thys • Boek • paperback

• Samenvatting
  Onderwijs lokt sinds eeuwen heftige discussies uit en is de inspiratiebron voor evenveel geëngageerde bespiegelingen als fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. Bovendien belangt onderwijs als complex en gelaagd fenomeen direct of indirect ook heel diverse maatschappelijke actoren aan – leerlingen, leraren, directies, ouders, beleidsmakers, werknemers en werkgevers. Om aan deze actoren een goed of beter begrip van onderwijs te geven en hen te stimuleren tot een proactieve rol , reikt dit boek belangrijke basisinzichten aan vanuit een wetenschappelijk perspectief. Het doet recht aan de complexiteit en de gelaagdheid van onderwijs. Het verheldert zonder te simplificeren. Het biedt denkkaders, onderzoekskaders en standpunten op het niveau van het onderwijsbestel, de school en de klas. Het geeft leraren en bij uitbreiding allen die in onderwijs geïnteresseerd zijn de basis om op en over al deze niveaus zelf te reflecteren, te beslissen en te oordelen. Met bijdragen van Koen Aesaert, Orhan Agirdag, Lisa Brille, Carlijne Ceulemans, Stefanie Claes, Hilde Colpin, Bieke De Fraine, Karlien De Jaeger, Fien Depaepe, Bert De Smedt, Jan Elen, Evelien Flamez, Greet Gevaert, Pol Ghesquière, Luc Goossens, Bregt Henkens, Oliver Holz, Geert Kelchtermans, Jan Masschelein, Annelies Raes, Maarten Simons, Joke Torbeyns, Andy Thys, Machteld Vandecandelaere, Mieke Van de Goor, Hanne Vandenberghe, Kris Van den Branden, Wim Van Dooren, Sarah Van Ruyskensvelde, Lieven Verschaffel, Karine Verschueren, Pieter Verstraete, Kurt Willems en Sien Wissels.
  
  Onderwijs lokt sinds eeuwen heftige discussies uit en is de inspiratiebron voor evenveel geëngageerde bespiegelingen als fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. Bovendien belangt onderwijs als complex en gelaagd fenomeen direct of indirect ook heel diverse maatschappelijke actoren aan – leerlingen, leraren, directies, ouders, beleidsmakers, werknemers en werkgevers. Om aan deze actoren een goed of beter begrip van onderwijs te geven en hen te stimuleren tot een proactieve rol , reikt dit boek belangrijke basisinzichten aan vanuit een wetenschappelijk perspectief. Het doet recht aan de complexiteit en de gelaagdheid van onderwijs. Het verheldert zonder te simplificeren. Het biedt denkkaders, onderzoekskaders en standpunten op het niveau van het onderwijsbestel, de school en de klas. Het geeft leraren en bij uitbreiding allen die in onderwijs geïnteresseerd zijn de basis om op en over al deze niveaus zelf te reflecteren, te beslissen en te oordelen. Met bijdragen van Koen Aesaert, Orhan Agirdag, Lisa Brille, Carlijne Ceulemans, Stefanie Claes, Hilde Colpin, Bieke De Fraine, Karlien De Jaeger, Fien Depaepe, Bert De Smedt, Jan Elen, Evelien Flamez, Greet Gevaert, Pol Ghesquière, Luc Goossens, Bregt Henkens, Oliver Holz, Geert Kelchtermans, Jan Masschelein, Annelies Raes, Maarten Simons, Joke Torbeyns, Andy Thys, Machteld Vandecandelaere, Mieke Van de Goor, Hanne Vandenberghe, Kris Van den Branden, Wim Van Dooren, Sarah Van Ruyskensvelde, Lieven Verschaffel, Karine Verschueren, Pieter Verstraete, Kurt Willems en Sien Wissels.
• Productinformatie
  Binding : Paperback
  Distributievorm : Boek (print, druk)
  Formaat : 172mm x 232mm
  Aantal pagina's : 464
  Uitgeverij : Universitaire Pers Leuven
  ISBN : 9789462702370
  Datum publicatie : 08-2020
  
• Inhoudsopgave
  Woord vooraf Leren in maatschappelijk betrokken onderwijs: ter situering Context Digitalisering Globalisering Referenties Module 1: Onderwijs in Vlaanderen: een bestuurlijk, historisch en juridisch kader 1. Inleiding 2. De organisatie van het Vlaamse onderwijs 2.1. Een historische kijk op onderwijsvrijheid en het ontstaan van de netten 2.2. De onderwijsnetten en de onderwijskoepels in Vlaanderen vandaag 3. De structuur van het Vlaamse onderwijs 3.1. De structurele evolutie van het secundair onderwijs 3.2. De huidige structuur in onderwijsniveaus 4. Het onderwijsbeleid 4.1. Het mensenrechtelijke en grondwettelijke kader voor onderwijsbeleid 4.2. Lokaal, Vlaams, federaal, Europees en internationaal onderwijsbeleid Besluit Noten Referenties Module 2: Historisch overzicht van de pedagogiek en het onderzoek naar leren 1. Inleiding: naar een wetenschapshistorische benadering van de pedagogische theorie en praktijk 2. Kennis als deugd: de Verlichting en de socialisatie van de massa 2.1. Jan Amos Comenius als voorloper van de Verlichting 3. De verschoolsing van de samenleving: opvoedend onderwijs in de lange negentiende eeuw 3.1. Johann Friedrich Herbart en de systematisering van het pedagogische handelen 4. De nieuweschoolbeweging: pedagogiek en bevrijding in de eeuw van het kind 4.1. De vroege ontwikkeling van een nieuweschoolbeweging 4.2. Maria Montessori en de gereedschapskist voor leerkrachten 4.3. Ovide Decroly als exponent van de Belgische reformpedagogiek 4.4. Invloed van de reformpedagogiek 4.5. Reformpedagogiek en wetenschap 5. De pedagogiek als sociale wetenschap 5.1. Philip Kohnstamm en het (bijbels) personalisme 5.2. De katholieke pedagogiek in Vlaanderen 5.3. Ontwikkeling van de kritisch-emancipatorische denkrichting 6. Naar een empirische studie van het leren: de ontwikkeling van het behaviorisme in de vroege 20e eeuw 6.1. Pavlov en de klassieke conditionering 6.2. Skinner en de operante conditionering 6.3. Besluit 7. Het brein in beeld: een visie op leren vanuit een informatiebewerkingsbenadering 7.1. De organisatie van het geheugen 7.2. Probleemoplossend denken 7.3. Besluit 8. Leren als actieve constructie: de opkomst van het constructivisme 8.1. Basisstellingen 8.2. Stromingen binnen het constructivisme 8.3. Besluit 9. Leren als een gesitueerde activiteit met een gesitueerd leerresultaat: Situated cognition 9.1. Vygotsky en de zone of proximal development 9.2. Leren in formele en informele settings 9.3. Besluit 10. Besluit: Over leren (uit de geschiedenis) Noten Referenties Module 3: De maatschappelijke rol en betekenis van onderwijs: benaderingen en toetsstenen 1. Inleiding 2. Functioneel-sociologische benadering 3. Cultureel-sociologische benadering 4. Conflict-sociologische benadering 5. Sociaal-economische benadering 6. School-pedagogische benadering 6.1. Algemene achtergrond 6.2. Schools leren: uitgangspunten en toetsstenen 6.3. School-pedagogische toetsstenen 7. Besluit Referenties Module 4: Gelijkheid en Vrijheid 1. Inleiding 2. Gelijkheid 2.1. Gelijkheid in vijf vragen 2.2. De wie- en wat-vraag: een overzicht van (on)gelijkheid 2.3. De wanneer-vraag: gelijke start of gelijke uitkomst? 2.4. De waarom-vraag: twee verklaringen rond ongelijkheid 2.5. De hoe-vraag: de beleidsmaatregelen 3. Vrijheid 3.1. Actieve vrijheid: vrijheid van scholen 3.2. Passieve vrijheid: vrijheid van ouders 3.3. Twee centrale rollen van de overheid 3.4. Actieve vrijheid van onderwijs: implicaties voor de leeruitkomsten 3.5. Passieve vrijheid van onderwijs: implicaties voor de leeruitkomsten 4. Besluit Noten Referenties Module 5: Leren 1. Inleiding 2. Leren is een actief en constructief proces 3. Leren bouwt verder op voorkennis 4. Leren vereist de integratie van verschillende soorten kennis 4.1. Domeinspecifieke kennis 4.2. Cognitieve strategieën 4.3. Metacognitie 5. Leren is het resultaat van de complexe interactie tussen (meta)cognitieve, affectieve en motivationele aspecten 5.1. Attituden 5.2. Motivatie 6. Optimaal leren bouwt kennis op die beklijft en transferabel is 6.1. Retentie 6.2. Transfer 7. Leren vindt plaats binnen de beperkingen van het menselijk informatieverwerkend en neurofysiologisch systeem 7.1. Inleiding 7.2. De prefrontale cortex 7.3. Executieve functies: werkgeheugen, inhibitie en flexibiliteit 7.4. De rol van strategieën en expertise 7.5. Interventies gericht op het stimuleren van executieve functies 7.6. Tot slot: niet alleen cognitie 8. Het lerende subject ondergaat belangrijke ontwikkelingen tijdens de adolescentie 8.1. Emoties en risicogedrag bij adolescenten 8.2. Begeleiden van leren en ontwikkeling bij adolescenten 8.3. Visie op gezag van leraren bij adolescenten 8.4. Conclusie: Begripsvol omgaan met leerlingen 9. Besluit Noot Referenties Module 6: Bouwstenen van onderwijzen 1. Inleiding 2. Doelen en evaluatie 2.1. Soorten doelen en soorten evaluaties 2.2. Kwaliteitsvolle doelen en kwaliteitsvolle evaluatie 3. Leertaken en leerinhouden 3.1. Selecteren en ordenen 3.2. Soorten leertaken en leerinhouden 4. Werkvormen en media/technologie 4.1. Belang van werkvormen en media 4.2. Soorten werkvormen 4.3. Onderwijsbenaderingen 5. Besluit Noten Referenties Module 7: Verschillen tussen leerlingen in onderwijs 1. Inleiding 2. Hoe omgaan met verschillen tussen leerlingen? 2.1. Visies op omgaan met verschillen tussen leerlingen 2.2. Van segregatie naar inclusie in Vlaanderen 2.3. Differentiatie op macro-, meso- en microniveau 3. Drie groepen van leerlingen naderbij bekeken 3.1. Leerlingen met leerproblemen in het secundair onderwijs 3.2. Leerlingen met gedrags- en emotionele problemen in het secundair onderwijs. Wat zijn gedrags- en emotionele problemen? 3.3. Cognitief begaafde leerlingen in het secundair onderwijs 4. Verschillen in de loopbanen van leerlingen in het secundair onderwijs 4.1. Watervalloopbanen 4.2. Zittenblijven 4.3. Schooluitval 4.4. Begeleiden van studie- en beroepskeuze 4.5. Flexibele leerwegen 5. Besluit Noten Referenties Module 8: Taalbeleid op school 1. Inleiding 2. Taal op school 3. Verschillen tussen leerlingen 4. Taalbeleid als oplossing? 5. Pijlers van talenbeleid 5.1. Taalvaardigheidsonderwijs 5.2. Omgaan met complexe onderwijstaal: taalgericht vakonderwijs 5.3. Vreemdetalenonderwijs 5.4. Taal als communicatiemiddel op school 6. Processen van taalbeleid 7. Onderzoek naar de implementatie van talenbeleid 8. Besluit Referenties Module 9: Kwaliteit 1. Inleiding 2. Instrumenten van onderwijskwaliteit 2.1. Internationale kwaliteitsbewaking 2.2. Kwaliteitsbewaking in het Vlaams onderwijssysteem 2.3. Kwaliteitszorg op school(bestuur)niveau: koepels en scholen 3. Onderzoek naar effectief onderwijs 3.1. CIPO-kader 4. Onderzoek naar beleid en praktijken van kwaliteitssystemen 4.1. Goed onderwijs vs. onderwijskwaliteit 4.2. Relatie tussen kwaliteitszorg en professionaliteit 4.3. Verschuiving van een professioneel oordelen naar prestatiemetingen 5. Besluit Referenties Module 10: School als organisatie 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Bureaucratie en professionaliteit: de zoneringstheorie van Hanson 4. Betekenisgeving 4.1. Individuele betekenisgeving: het persoonlijk interpretatiekader 4.2. Collectieve betekenisgeving: schoolcultuur 5. Schoolleiderschap 5.1. Begripsomschrijving 5.2. Schoolleiderschap en de directie 5.3. De conceptualisering van schoolleiderschap in onderwijsonderzoek 6. Professionele relaties: autonomie en samenwerking 6.1. Autonomie, samenwerking en collegialiteit 6.2 Verschillende vormen van samenwerking en autonomie 6.3. Voorwaarden, kosten en baten 7. Micropolitiek 7.1. De school als organisatie door een micropolitieke bril 7.2. Wenselijk geachte werkcondities als professionele belangen 7.3. Micropolitiek vanuit professionele belangen 8. Besluit Noten Referenties Module 11: Communicatie in de onderwijspraktijk 1. Inleiding 2. Communicatie afgebakend binnen de klascontext 2.1. Naar een definitie van communicatie 2.2. Naar een definitie voor klascommunicatie 2.3. Communicatiemodel als een circulair tweerichtingsproces 3. Vijf axioma’s van communicatie in de onderwijspraktijk 3.1. De onmogelijkheid om niet te communiceren 3.2. Communicatie op inhoudelijk en relationeel niveau 3.3. Communicatie als een patroon 3.4. Digitale en analoge communicatie 3.5. Symmetrische en complementaire interactie 3.6. Tussentijds besluit over vijf communicatieaxioma’s in de onderwijspraktijk 4. Toepassingen van communicatie in de onderwijspraktijk 4.1. Actief luisteren 4.2. Slechtnieuwsgesprek 5. Besluit Referenties Index
• Reviews (0 uit 0 reviews)
  Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.