Samenvatting
Deze aangrijpende roman vertelt het verhaal van de Spanjaarden die twee keer achter elkaar een gruwelijk lot trof. Eerst werden ze na een bloedige burgeroorlog uit hun land verdreven naar het buurland Frankrijk, waar ze niet bepaald met open armen werden ontvangen. Vervolgens werden ze na de bezetting van Frankrijk door de Duitse nazi’s in concentratiekampen geïnterneerd als stateloze politieke gevangenen. In K.L. Reich volgen we de Catalanen Emili en Francesc, die in de Spaanse Burgeroorlog aan de kant van de Republikeinen hebben gevochten en in Frankrijk voor het Franse leger hebben gewerkt. Ze worden gearresteerd door de nazi’s en naar kamp Mauthausen gedeporteerd, samen met vele andere Spaanse politieke gevangenen. Emili, het alter ego van de schrijver, overleeft door pornografische tekeningen te maken voor de SS. Door zijn ogen zien we hoe de kampen werken: het corrupte netwerk van de kapo’s, de statusverschillen onder de gevangenen, het diabolische uitroeiingssysteem van de nazi’s, de systematische ondervoeding… Ondanks deze mensonterende omstandigheden proberen de Spanjaarden in kamp Mauthausen zich te organiseren in een verzetsbeweging die als voornaamste doel heeft de gruwelen van het concentratiekamp te overleven en zich te wapenen tegen de ‘kampgeest’, het morele nulpunt van het naziconcentratiekampsysteem waarnaar de gevangenen voortdurend dreigen af te zakken. De roman biedt een uniek inzicht in de psychologie van de uit Spanje afkomstige politieke gedeporteerden in de concentratiekampen van nazi-Duitsland. Hoewel K.L. Reich meteen na zijn bevrijding tot stand kwam, verscheen de eerste editie pas in 1963. Vertaald door Frans Oosterholt. Met een uitgebreid nawoord en de briefwisseling tussen Joaquim Amat-Piniella en zijn uitgever Joan Sales Over de auteur De Catalaanse schrijver en politicus Joaquim Amat-Piniella (Manresa, 1913 – l'Hospitalet de Llobregat, 1974) schreef K.L. Reich op basis van zijn ervaringen als gevangene gedurende bijna vijf jaar in diverse naziconcentratiekampen.