Fragment

Rock Around The Clock

Op 1 december 1955 weigerde Rosa Parks in de bus haar zitplaats af te staan aan een blanke man toen er in het voor blanken gereserveerde deel van de bus geen plaats meer was. Het gevolg van deze daad was een rechtszaak. Niet tegen de busmaatschappij Montgomery City Lines, niet tegen de gemeente Montgomery, niet tegen de staat Alabama en niet tegen de Verenigde Staten van Amerika (VS), maar tegen Rosa Parks die wegens het niet naleven van de segregatie wetgeving gearresteerd was. Gedurende een jaar volgde er door de zwarte gemeenschap een boycot van de bussen van Montgomery. Dit was het meest zichtbare begin van de zwarte burgerrechtenbeweging. In werkelijkheid waren er al ontelbare minder algemene acties geweest, want denk nu niet dat zwarte mensen het prima vonden als ze gelyncht werden.
Een paar weken na de arrestatie van Rosa Parks werd de film “Rock Around The Clock” uitgebracht. Op twee fronten leek de hel te zijn losgebarsten. Behalve reacties op de door Rosa Parks veroorzaakte emanciperende activiteiten werd er ook ongewoon fel gereageerd op de film, zeker nadat Bill Haley, een voormalige hillbilly zanger, met het gelijknamige liedje op de eerste plaats van de hitparade was beland. De waarschuwingen tegen deze muziek waren niet van de lucht omdat men vond dat het ritme veel weg had van de opwindende muziek zoals die vooral door zwarte artiesten werd gemaakt. Ogenschijnlijk leek er geen verband te bestaan tussen deze gebeurtenissen, maar als gemeenschappelijke factor kan het superioriteitsgevoel van het racistische blanke deel van de Amerikaanse bevolking verondersteld worden. De hete opwindende klanken van muziek die niet in een keurslijf was te vatten leek een probleem dat de macht van de leidinggevenden te boven ging. Alle autoriteiten werden van stal gehaald om de jeugd, al dan niet stichtelijk of met harde hand, te wijzen op het verderfelijke van deze muziek. Vanaf de kansel werd gesteld dat het om duivelse muziek ging, burgemeesters verklaarden dat het nikkermuziek betrof en verboden in hun steden de film zodat hun blanke kinderen er niet door bedorven zouden worden. De politie handhaafde dit verbod met harde knuppels en sociologen, pedagogen, psychologen en psychiaters zorgden voor de wetenschappelijke onderbouwing. In Nederland werd de film soms zonder geluid vertoond. Dit alles was niet opgewassen tegen de drang van de jeugd naar andere culturele uitingen en het gevoel van vooral jongeren om zelf uit te kunnen maken wat ze wilden. Het leek erop alsof het ritme van de zwarte muziek een smeulende tijdbom begeleidde. Maar weinigen bezaten de juiste oren om dit te kunnen horen.
(....)
Toen de Rock & Roll zich eenmaal in Peter had genesteld was er geen houden meer aan. Om aan zijn muzikale behoeften te voldoen kon hij, omdat ze bij hem thuis distributieradio hadden, niet beschikken over popzenders als Radio Luxemburg en was hij, naast jukeboxen, vooral aangewezen op de platen van Edwin. Hoewel een 78 toeren grammofoonplaat fl. 1,99 kostte, een heel bedrag, bezat Edwin een flinke verzameling. Naast platen van Elvis Presley, die dus in het geheel geen echte cowboy bleek te zijn, had hij platen van Bill Haley, die sinds “Rock Around The Clock” ook al geen hillbilly cowboy meer was, en van belangrijke Rockers als Little Richard, Chuck Berry, Buddy Holly, Gene Vincent, Eddie Cochran, The Coasters en Jerry Lee Lewis. De laatste had met “Whole Lotta Shakin’ Goin’ On” en “Great Balls Of Fire” in de VS groot succes. En daardoor werden de radiodominees en hun soortgenoten van de katholieke en protestantse volksdelen weer hevig geactiveerd. Die hadden heus wel, en terecht, begrepen dat het bij “Great Balls Of Fire” om de eigen ballen van Jerry Lee ging die in brand stonden. Toen ook nog bekend werd dat Jerry Lee met zijn dertienjarige nichtje was getrouwd konden ze hun geluk niet op. Dat kwam mooi uit. En omdat ze hadden geleerd om het jeuken van de eigen ballen te loochenen moesten alle jongens dat ook doen. Jerry Lee had aan de verklaringen van de dominees c.s. geen enkele boodschap. Zijn neef Jimmy Lee Swaggert, een prediker, zanger en vooral televisiedominee, had hij tijdens een bekeringsoptreden horen verklaren dat “De Grote Vuurballen” een van de vele verwijzingen in de bijbel was naar de almachtige God. Dat ze dat niet wisten. ×