Samenvatting
“De autonomie van Insulinde is niet meer dan een kwestie van tijd” (Louis Couperus in ‘Oostwaarts’ - 1923) ´Iedereen eet sambal´ is een van de weinige Nederlandstalige romans over de nasleep van de Japanse bezetting en de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië. Deze koloniale geschiedenis, die ook bekend staat als ‘De Stille Oorlog’ speelt zich in dit boek af in de Preanger op Java – in de periode van de Indonesische vrijheidsstrijd. De verschrikkingen uit die jaren, de impact die deze strijd op militairen en burgers van de diverse bevolkingsgroepen heeft gehad, hebben bij alle betrokkenen ongeneeslijke wonden achtergelaten. Java, 1947. Soenan is een soldaat binnen een speciale gevechtseenheid van het Nederlandse leger. Hij is Indo en komt daardoor altijd op de tweede plaats. Hij vecht voor orde, vrede en veiligheid, en moet dat noodgedwongen ook doen tegen zijn eigen volk. Dan doen de militairen, onder het bevlogen commando van sergeant Van Lopik, een vreselijke ontdekking. Hoe ontlaadt hun machteloze woede zich? Wie zijn daarvan het slachtoffer? Soenan kan het niet aanzien en ontvlucht het leger. Diep in het binnenland ontmoet hij zijn grote liefde, Sri Ajoe. En sluit vriendschap met zijn vijand. Tijdens de voorbereidingen van hun huwelijk raken de twee geliefden ongewild verwikkeld in de uitzichtloze strijd. Soenan doet zijn bruid een belofte die verstrekkende gevolgen heeft en die de rest van zijn leven zal beheersen. “Zelfs de liefde blijkt een traumatische ervaring” Java, 1975. Van Lopik en enkele oud-strijders zijn terug op de plaats delict. Ieder wil op zijn eigen manier de oorlog die voortwoekert in hun hoofd, definitief verwerken. De confrontatie wordt de oud-sergeant echter fataal. Het afgebrokkelde leven van Soenan leidt naar een onverwachte, dramatische apotheose. De affiniteit van Peter Storm van Leeuwen (1953) met Indonesië dankt hij aan zijn ouders, beiden daar geboren en getogen. Decennia lang publiceerde hij menig artikelen over de geschiedenis van onder meer de postdienst in Nederlands-Indië. In 1990 ontving hij de Costerus medaille wegens buitengewone verdiensten op wetenschappelijk filatelistisch gebied voor zijn publicaties over de postgeschiedenis van Nederlands-Indië. Storm van Leeuwen behoort tot een van de belangrijkste en meest ervaren filatelieveilingmeesters die Nederland rijk is. Daarnaast - door zijn interesse in de algemene geschiedenis van Nederlands-Indië - bouwde hij een privécollectie boeken op. Dit historisch materiaal en zijn interesse onder meer in de geschiedenis van Insulinde zette hem aan tot het schrijven van ‘Iedereen eet sambal’. Na het verschijnen van de eerste druk van dit historische boek ontving de schrijver al veel reacties van lezers die hun dankbaarheid toonden voor het verhaal ‘dat nog nooit geschreven was’. Een negentigjarige man belde de uitgeverij en vertelde geëmotioneerd dat hij nu na het lezen van dit boek ‘rustig dood kon gaan en begraven kon worden tussen zes planken’.