Samenvatting
Waarom is dit verhaal geschreven? Een vriendin liet mij haar stamboom zien. Haar betovergrootmoeder, Françoise van der Wiele uit Axel, was op haar negentiende jaar getrouwd met Hans Hottinga uit Friesland, kreeg vier kinderen, werd al jong, 26 jaar, weduwe van hem en hertrouwde na enkele jaren met Jan Leeuwe, een onderwijzerszoon uit Ellewoutsdijk. Anderhalf jaar na dit huwelijk kwam ze er achter dat ze met een crimineel was getrouwd. De persoon van Françoise heb ik uitgewerkt in fictie-brieven aan haar kinderen. De feiten en de gebeurtenissen in haar leven zijn uitgezocht, berusten op waarheid; non-fictie. In het Axelse dialect zegt men ‘judder’ voor jullie. In de geschreven taal meestal jullie. Soms heb ik judder gebruikt. Noord werd toen geschreven als Noort. De betekenis van de verschillende kledingstukken worden achter in dit boek beschreven. De gegevens van de families vindt u in het laatste hoofdstuk.
Françoise van der Wiele wordt als tweede dochter van kleermaker Gerard van der Wiele in 1836 geboren in Axel. Zij groeit op in een gelukkig gezin. Helaas verliezen haar ouders vier dochtertjes op jonge leeftijd. Haar vader overlijdt op 42-jarige leeftijd, een bittere slag voor moeder en kinderen. Françoise moet al gauw als dienstmeisje gaan werken. In 1854 ontmoet ze Hans Hottinga uit Friesland, waar ze een jaar later mee trouwt. Hans verdient een goede boterham als blikslager. Het echtpaar krijgt vier kinderen. Hans wordt evenmin oud, slechts 32, sterft hij aan tbc. Françoise kan het niet begrijpen, waarom zo jong, haar verdriet is heftig. Na drie jaar hertrouwt ze met Jan Leeuwe, onderwijzerszoon uit Ellewoutsdijk. Aanvankelijk lacht het leven haar weer toe. Er komt nog een zoontje, ook een Jan. Het geluk duurt anderhalf jaar. Jan wordt ingerekend door de veldwachter in Axel, hij blijkt een sluwe crimineel. In de strafgevangenis moet hij drie jaar ‘zitten’. Na het einde van zijn straf is hij twee tot drie weken op vrije voeten. Dit herhaalt zich enkele malen. De laatste keer komt hij niet eens meer naar huis. Haar levensverhaal vertelt ze aan haar kinderen in brieven, waarbij ze uitdrukkelijk stelt deze brieven pas gelezen mogen worden na haar dood.
Thuiswinkel Waarborg