Samenvatting
Dit publieksboek (3de druk) vertelt het verhaal van één van de belangrijkste, maar minst bekende archeologische vindplaatsen van Europa: Doggerland. Slechts weinigen weten dat onze stranden aan de rand liggen van een enorm verdwenen landschap. Een prehistorische wereld die bijna een miljoen jaar menselijke bewoning documenteert en die gedurende het grootste deel van die tijd droog lag. Het is de plek waar meer dan 900.000 jaar geleden de eerste voetstappen van vroege mensachtigen in Noord-Europa werden achtergelaten. Daarna was het honderdduizenden jaren lang het toneel van ijstijden: de wereld van wolharige mammoeten en neushoorns, paarden en rendieren en de succesvolle Neanderthalers, waaronder Krijn – de eerste van Nederland, die erop jaagden. De eerste moderne mensen aan het eind van de laatste ijstijd lieten hier eveneens hun sporen achter, waaronder een schedelfragment van de oudste mens van Nederland en de vroegste kunst uit onze streken. Doggerland was vooral ook het gebied dat met het aanbreken van het Holoceen, ons huidige tijdperk, in toenemende mate werd geconfronteerd met klimaatverandering en zeespiegelstijging, net als nu. De mesolithische jager-verzamelaars leefden er in een rijke, maar constant veranderende wereld, waarbij een enorme tsunami rond 6150 voor Christus een eerste genadeklap vormde. Enkele eeuwen later verdwenen de laatste eilanden onder water en daarmee ook Doggerland. Dit boek haalt deze verdwenen wereld weer boven water.
Inhoudsopgave
Voorwoord Wim Weijland, directeur Ten geleide Arjan de Zeeuw, Directeur Kennis en Advies Een eerste kennismaking Leendert P. Louwe Kooijmans In het voetspoor, maar via een eigen pad Leo Verhart DOGGERLAND Een verdwenen wereld herontdekt Luc Amkreutz IJs, rivieren, zee en spektakel. Geologische afwisseling in een verdronken landschap Kim Cohen en Marc Hijma Verdrinkend land in kaart Luc Amkreutz, Kim Cohen, Marc Hijma en Olav Odé DOGGERLAND VROEGE BEWONERS Strandlopers. Happisburgh en de eerste mensen in Noord-Europa Nick Ashton Krijn: oog in oog met onze eerste Neanderthaler Luc Amkreutz en Luc Anthonis Neanderthalers in de koude ‘Noordzee-Serengeti’ Marcel Niekus en Dimitri de Loecker Topvondsten van Neanderthalers Marcel Niekus, Dimitri de Loecker en Luc Amkreutz Moderne mensen in het staartje van de ijstijd Luc Amkreutz en Marcel Niekus De oudste kunst. Expressionisme uit de ijstijd Luc Amkreutz, Marcel Niekus en Jan Glimmerveen Dieren van de mammoetsteppe Dick Mol en Bram Langeveld VERDRINKEND DOGGERLAND Jager-verzamelaars in een rijk wetland Luc Amkreutz en Marcel Niekus Duizend keer op jacht. Getande spitsen uit Doggerland Merel Spithoven Bouldnor cliff. Een verdronken mesolithische vindplaats duikt op Garry Momber Rotterdam-Yangtzehaven. Graven op 20 meter diepte Dimitri Schiltmans De Noordzee als snelweg. Neolithische argonauten en prehistorische handel Luc Amkreutz en Jan Glimmerveen DOGGERLAND ONDERZOCHT De mens op het spoor. Geheimen van botten en tanden ontrafelt Eveline Altena, Lisette Kootker, Bjørn Smit en Paul Storm Spitsen van dierlijk en menselijk bot. Sorteren met collageen Joannes Dekker, Virginie Sinet-Mathiot, Alexander Verpoorte, Marie Soressi en Frido Welker Europe’s Lost Frontiers. Het landschap in kaart Vince Gaffney en Simon Fitch Op weg naar de Bruine Bank. Onderzoek op de Noordzee Tine Missiaen en Ruth Plets DOGGERLAND NU Doggerland verzameld Speuren langs de kust, vondsten doen en dan? Luc Amkreutz en Bjørn Smit De Noordzee. De drukste zee van de wereld Luc Amkreutz en Stichting de Noordzee Toekomst voor Doggerland? Verzamelen, onderzoeken en beschermen Hans Peeters en Bjørn Smit Denkend aan Doggerland. Een verdwenen landschap herinnerd Luc Amkreutz en Sasja van der Vaart-Verschoof Nabeschouwing Hans Peeters Verder lezen Chronologie