De Harvard-Peabody expeditie

naar de Dani van de Baliem-vallei

Jan Broekhuijse • Boek • paperback

• Samenvatting
  Jan Broekhuijse (1929-2020) studeerde antropologie en sociologie van de niet-Westerse volkeren aan de Rijksuniversiteit te Utrecht en behaalde zijn doctoraal (cum laude). In 1958 trad hij in dienst van het Ministerie van Overzeese Rijksdelen en vertrok met zijn echtgenote Margriet Brom naar Nieuw-Guinea, zijn gebied van specialisatie. Daar was hij werkzaam als controleur Binnenlands Bestuur.
  
  Hij nam als antropoloog deel aan de Harvard-Peabody expeditie naar de Baliem-vallei (Oostelijk bergland van Nederlands Nieuw-Guinea), verrichtte daarvoor ter plaatse al het nodige antropologische veldwerk onder de Dani in 1960-1961 en droeg deze kennis over aan de Amerikaanse deelnemers die er excessief gebruik van maakten. Robert Gardner schoot zijn inmiddels beroemde film Dead Birds, Peter Matthiessen schreef zijn Under the Mountain Wall. Hij keerde in 1963 terug naar Nederland. Broekhuijse promoveerde in 1967 op zijn proefschrift De Willigiman Dani, een cultureel-antropologische studie over religie en oorlog-voering in de Baliem-vallei.
  
  De daaropvolgende 22 jaar was hij verbonden aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen en verbleef in dat kader voor kortere en soms langere tijd in Afrika voor onderzoek onder traditioneel levende samenlevingen naar de mogelijkheden van aanpassing c.q. modernisering van het complex “technologie en instituties” (zie o.a. Monografie van de Mossi, 1998).
  
  In 2009 verscheen zijn Memorie van overgave, een wijsgerig-antropologisch onderzoek naar de mentale structuren die het menselijk leven aansturen en ordenen in religie en cultuur (Uitgeverij Bert Post, Noorden).
  
  Jan Broekhuijse is overleden op 27 september 2020.
  
  
  Formaat: paperback, A4, softcover, 458 pagina's
  Bevat meer dan 200 originele foto's in kleur en zwart-wit, genomen door de auteur.
• Productinformatie
  Binding : Paperback
  Distributievorm : Boek (print, druk)
  Formaat : 210mm x 297mm
  Aantal pagina's : 458
  Uitgeverij : Jan Broekhuijse & Gies Broekhuijse
  ISBN : 9781616272654
  Datum publicatie : 11-2019
  
• Inhoudsopgave
  INTRODUCTIE 9
  1. CONTROLEUR t/b BALIEM, BUITENSPORIGE PACIFICATIE (1959) 11
  2. TOURNEE NAAR KURIMA 21
  3. “GODSDIENST IS VRIJ” 31
  De legendarische leider Harareak 32
  4. PACIFICATIE 36
  5. EXPLORATIE HABLIFOERI 41
  . 6. CONTROLEUR t/b BOKONDINI 80
  7. BELEGERING VAN EEN ZENDINGSPOST IN DE SWARTVALLEI 85
  'Gemengde' huwelijken 85
  Marine-autoriteiten op bezoek 86
  De ongeregeldheden in Bokondini 87
  Dubbelfunctie: controleur van Bokondini en antropologisch onderzoeker in de Baliemvallei 89
  Van Bokondini via de Tageh-vallei naar Kurelu 92
  8. CONTROLEUR BINNENLANDS BESTUUR T/B BEVOLKINGSZAKEN 108
  MulaikLokowal: recente geschiedenis 111
  Lio, een extreem moedige krijger 115
  9. DE BESTAANSMIDDELEN 122
  Varkens fokken 129
  De jacht 132
  10. KENNIS EN GEBRUIK VAN DE NATUUR 135
  Zout (ilue) 137
  Benen gereedschap en andere hulpmiddelen 139
  Grondbezit/gebruik 142
  11. SOCIALE ORGANISATIE 146
  MulaikLokowal: omvang van de aplogalek 149
  Samenwoning van sibben en stamhelften 150
  12. JEUGD EN OMGANG VAN DE SEKSEN VOOR HET HUWELIJK 153
  De tem-dansen aan de Baliem 155
  De vogeljagers van Yale University 157
  13. DE OORLOGVOERING VAN DE APLOGALEK (LEGERSCHARE) EN DE RELIGIEUZE INBEDDING ERVAN 158
  14. HAREKKEN (HEILIGE STENEN) 164
  Het 'wassen' van de harekken 164
  Harekken-ai wurikai, de ceremonie van de plaatsing van de harekken in een nieuwe kakok 165
  Uitdeling aan de krijgers van de 'gewijde' tipat als vorm van de nieuw verworven wèsa-kracht 166
  Suessi palharek: de reiniging van het wèsa 167
  Sue-samilek 169
  Harekken, de werking van de wèsa-kracht 171
  15. WESAGUN 172
  Ekat kawilikai, de voorbereiding op de oorlog 174
  Harekken oba horikai: vernieuwing van de harekken 174
  Har-ane: rituele gezangen 174
  Harekken, functie van de heilige stenen 176
  Het ritueel van de crematie 180
  Okaralha: wapenstilstand/vrede 185
  16. MAUWÈ, HET GROTE VARKENSFEEST 187
  Wam kurik 193
  Harinjaparek: initiatie van de jongens 194
  Hèjokal: initiatie van de meisjes 195
  17. DE MAGIE, NAPEM HÈGAMA 197
  De werking van de magie 199
  Magische voorstellingen 201
  18. APLOGALEK: OORLOGSBOND 205
  Lapuchoro: de alliantie van bonden (aplogalek) 206
  De oorlog 210
  De identificatie met de mokat 214
  Strategie van de oorlogsvoering 218
  Etai van de vrouwen en meisjes 220
  Doden en gesneuvelden 221
  Huwelijk 226
  19. DE KOMST VAN ABUTUTI EN WAMAMOKHÈ 241
  De totstandkoming van het huwelijk van Abututi en Wamamokhè 244
  20. RELIGIE 245
  Iwaghe, de medicijnvrouw 249
  Mythen (wen ane) 251
  De nopu: de voorvaderen, de eerste mensen 254
  Het Dani-brein 257
  21. ERVARINGEN VAN DE MULAIKLOKOWAL MET DE EERSTE BLANKEN 259
  Een begin van rapportage over de cultuur van de MulaikHisachè 260
  Mijn opname in de bond van de MulaikLowal 262
  Bezoek Gardner en Heider aan mijn verblijf te Minimo 263
  22. DE EXPEDITIE NAAR DE WILIGIMAN 265
  Waarnemingen vanuit een hoogstand 268
  Waarneming en voorstelling 272
  23. GEHOOR, JUSTITIE, HOLLANDIA 275
  24. DE DOOD VAN IKIAGOTMALEK 289
  Bekendmaking aan de vijand van de naam van een gesneuvelde krijger: Wogosa Wogoluk 306
  Het neerhalen van de kaio van Weaklèkèk en het herstel 308
  Inkervingen, voorstelling van vrouwen 312
  Hinderlaag van de KossiAlua 313
  Tocht naar de zoutbronnen 317
  Overval op de tuinen van Alum 317
  Zoutwinning 320
  Apwarek: de sacrale krijgsbuit 320
  Wuni gezangen 325
  25. OORLOGSLEIDERS 338
  Hola: teken van afweer van mokat 342
  De jongensoorlog 344
  Natugune, de geweldadige dood van een grote kain 345
  Grondbezit 349
  Tugirè: oorlogsrecht 350
  Kinderspelen: bouwplan van een uma, de lineage-nederzetting 353
  Wali, de Wiligiman-leider 355
  Het wam-kanèkè van de Wilil 356
  De aanmaak van nieuwe tipat 359
  26. DE DOOD VAN WEAKHÈ 362
  De wakun, de crematie van Weakhè 364
  De mutilatie: een vorm van medeleven, ekkipalin 369
  Mo, de zon, en tugi, de maan 371
  Su walon 373
  Ajinam: verdrijving van de ziekmakende vijandig mokat 375
  De tocht naar de zoutbronnen 376
  Okaralha: afweer tegen kwade invloeden 377
  Exogame stamhelften 380
  Kunstnijverheid 381
  De crematie van Eak 387
  Lubul: aardbeving 390
  Leiderschap, tweedeling 391
  De lapuchoro: de bond van aplogalek 391
  Verhuizing van de kanèkè 394
  Walolegèt 396
  Animositeit onder vrouwen 398
  Apnatogolekma 400
  Grensbewaking 401
  Wèsa van de kaio 404
  Naamgeving van personen 405
  De dood van Janokma 408
  Wakun lukega, voorspelling 416
  Wakunuak: bijzetplaats van de geesten van de doden 417
  Sou palek: vijandig mokat doden gewonde krijgers 419
  Weemaila: oorlogsdorpen 421
  Tugirè: leiders met recht om oorlog te verklaren 421
  De vlucht van een witaia-vrouw 422
  De dood van een Wettipo 423
  De voortgang van de filmopnamen 424
  De Thoak-vogel 426
  27. DE NADAGEN VAN DE EXPEDITIE 427
  Over de eerste en voorlopige versie van de film 'Dead Birds' 430
  Het ongeluk van Michael Rockefeller 432
  De UNTEA-periode 437
  Dankbetuiging 443
  Waardering 445
  Eerdere geschriften 446
  Over de auteur 447
• Reviews (9,5 uit 1 reviews)
  Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

  
  

  27-05-2024
  Terug in de tijd - 1960 - de Baliem vallei - Nieuw Guinea
  Ik kwam bij dit prachtige en erg interessante boek terecht - na het lezen van Met Stille Trom van F Springer/Carel Jan Schneider, die de schrijver van dit boek Jan Broekhuijse (antropoloog) als bestuursambtenaar opvolgde. Het geeft een fraai inkijkje in de tijd van toen: de begin jaren zestig in de Baliem vallei - Nieuw Guinea. Echte aanrader. Erg interessante inkijkjes middels persoonlijk verslag van belevenissen en ervaringen. En dat zijn er nogal wat. Zoals de affaire Gonsalves, de gewenste 'pacificatie' van de Baliem, en de chronische stammenoorlogen. Prachtig uitgegeven met veel foto's en interessante antropologische beschrijvingen en beschouwingen. Heerlijk om te lezen
  
  

  
  Geplaatst door Dolf Algra - sociaal geneeskundige uit Rotterdam
  Waardeert het boek met een 9.5 uit 10