Fragment
14. TOT SLOT
Ik hoop dat dit boekje duidelijk heeft kunnen maken wat voor belangrijke rol de brievenbus heeft gespeeld bij de ontwikkeling van het postverkeer vanaf ongeveer 1850.
Ik heb ook proberen toe te lichten hoe de brievenbus en het verleden een belangrijk symbool werd en nu nog steeds is voor de kwaliteit en de bereikbaarheid van de postale dienstverlening.
Natuurlijk is ook ruimschoots aandacht besteed aan de ontwikkeling van de Nederlandse brievenbus en is de overgang van postrood naar TNT- en daarna PostNL-oranje toegelicht.
Valt er een zinnig woord te zeggen over de toekomst van de brievenbus? Of gaat in deze tijd van internet en e-mailverkeer, de brievenbus de telefooncel en praatpaal achterna? Vragen die in hoofdstuk 13 aan de orde kwamen. Zeker is sprake van steeds minder bussen als element in de postale infrastructuur. Wordt de bus een voorziening in het straatbeeld die met tegenzin in stand wordt gehouden voor achtergebleven groepen die nog geen toegang hebben tot de moderne communicatiemiddelen?
Of krijgen we in de toekomst een rijtje bussen naast elkaar van de verschillende post-operators die actief zijn op de geliberaliseerde Nederlandse postmarkt? Dit laatste is gegeven de dalende volumes wel onwaarschijnlijk geworden. Hoewel…? In september 2017 lees ik in de krant dat Sandd de firma Van Straaten Post wil overnemen. Samen zouden ze 8700 blauwe brievenbussen willen plaatsen1).
Of gaan we terug naar een absoluut minimum voor de enkele liefhebber? De brievenbus als curiositeit?
Ik citeer een “Ikje” (een korte anekdote ingezonden door een lezer) gepubliceerd in het NRC2 . Onder de kop “Brievenbus” schrijft Victor Bonke:
“Op vakantie in de Oostenrijkse alpen treffen wij op 2000 meter hoogte, naast een pittoresk bergmeertje, een koperen brievenbus aan. Hier kun je een gratis kaartje uithalen, er een tekst opschrijven en het kaartje terug stoppen. Daarna wordt het gratis verstuurd aan je geliefde, familie of vriend, zo valt te lezen op de zijkant. Postzegel niet nodig.
De lichtingstijden van de bus staan er ook op: 16 uur, jaarlijks.”
Persoonlijk denk ik dat we nog vele jaren brievenbussen zullen blijven zien in alle landen van de wereld. En zullen de nationale postorganisaties die trots in hun huisstijl laten vervaardigen. Maar misschien moeten we toch constateren, met veel nostalgische gevoelens, dat de brievenbus als icoon meer verleden heeft dan toekomst.
Tot slot een gedicht. Het komt uit de Verzamelde Gedichten van Jan Eijkelboom (2012)3). Heimwee naar een verleden wordt verwoord. Het gedicht heet Postkantoor.
OVERIGE BESTEMMINGEN
stond in graniet gehakt
boven de brievenbus
van ’t oude postkantoor,
dat was van baksteen
en bekroond met torens
die eens een architect verzon
omdat een metselaar dat kon.
Nu hebben wij het PTT-gebouw
van parelgrijs beton,
ontworpen door het Cemsto-hoofdkantoor,
en boven de metalen brievengleuf
is een rood plastic bandje vastgeplakt
waarin een ambtenaar met lettertang
dit tekstje heeft geperst:
OVERIGE BESTEMMING
Zo heeft iedereen toch zijn remming.
×