Chicongo

De memoires van Alfons Vermeulen - deel 3

Fred van den Hoek • Boek • paperback

• Samenvatting
  Op 31 oktober 1899 vertrekt de 22-jarige Alfons Vermeulen uit Rotterdam. Hij heeft zojuist zijn contract met de Nieuw Afrikaansche Handels-Vennootschap (NAHV) getekend. De komende vijf jaar gaat hij werken als handelsagent in Frans-Congo en de Congo-Vrijstaat van de Belgische koning Leopold II.
  
  Net als duizenden andere Nederlanders die bij de NAHV tekenden, heeft hij geen idee van wat hem te wachten staat. Het gebied waar hij heen reist, is ‘een mysterieuze witte plek in het hart van Afrika’.
  Zijn opdracht is om factorijen te leiden en rubber en ivoor op te kopen bij lokale gemeenschappen.
  
  Hij reist samen met zijn inlandse vrouw Mulekedi en kok Mompuya. Dankzij hen, zijn levenslust en bravoure overleeft hij het meedogenloze klimaat, tropische ziektes en gewapende conflicten.
  
  Alfons is een uitstekend verhalenverteller en scherp waarnemer. Hij legt zijn verhalen en beschouwingen vast met een eigen zienswijze als Nederlands handelaar. Zijn relaties met Congolezen
  zijn intiem, optimistisch en oprecht.
  
  Terug in Nederland schrijft hij in de jaren dertig twee autobiografische werken met een dunne, romantische laag. Zijn vertellingen hebben een bijzondere kwaliteit die veelal afwezig is in de weinige werken over deze periode. Ze geven ons nieuwe inzichten in het opereren van een van de machtigste bedrijven in Congo, de NAHV. Dit bedrijf hield er eigen ‘kolonies’ op na in Congo, de geschiedenis daarvan is in Nederland niet algemeen bekend.
  
  In 2005 werd Alfons’ archief herontdekt. Fred van den Hoek, Alfons’ achterkleinzoon, vormde het om tot een boek en ontdekte daarbij stap voor stap een verloren familiegeschiedenis. In de jaren 2018 tot en met 2021 vatten Fred, vormgever Henk Tijbosch en illustrator Eric Coolen het idee op om deze belangwekkende biografie onverkort en op eigentijdse wijze uit te geven. De eminent Belgische historicus en antropoloog Jan Vansina annoteerde samen met Fred de teksten. Hij schreef daarnaast het voorwoord en publiceerde enkele wetenschappelijke artikelen over het archief.
  
  Als leidraad is in deel 3 een chronologie van het leven van Alfons Vermeulen toegevoegd.
  Dit toont hoe de ingewikkelde puzzel van zijn privéleven samenvalt met zijn verblijf in Congo.
  Aan Alfons’ eigen woorden is niets veranderd.
  
  Als trilogie vormen ze nu een weergave van zijn complete oeuvre.
  
  De pioniersdagen van Chicongo
  Een verhaal uit het pioniersleven in den Congo 1933
  De ingang der hel
  Episode uit het Afrikaansche pioniersleven 1938
  De memoires van Chicongo
  2021
• Productinformatie
  Binding : Paperback
  Distributievorm : Boek (print, druk)
  Formaat : 190mm x 260mm
  Aantal pagina's : 462
  Uitgeverij : Fred van den Hoek
  ISBN : 9789464066128
  Datum publicatie : 02-2021
  
• Inhoudsopgave
  De totstandkoming van dit boek XIV
  De memoires van Alfons Vermeulen:
  een historische inleiding door Jan Vansina XIV
  Inleiding XVII
  Fred van den Hoek
  Voorwoord van Alfons Vermeulen XXIV
  Zijn eerste proefstuk 2 (of een Karavaanreis zonder kamelen)
  De aanloop naar de beproeving 2
  De helse karavaanmars 4
  Een beetje ver 5
  De aankomst 7
  Nota over de Congo Rivier 9
  De geschiedenis van de Congo en de Rivier 9
  De Rif-Raf of Ruga-Ruga van de Blanke 13
  De term Rif-Raf 13
  Het Rif-Raf van de Schrijver 13
  De Engelse kritiek op het Rif-Raf 14
  De ruzie aan de bittertafel 16
  Het gevecht met de ‘kinderen’ van de Missie 17
  De missie, hun marketing en arrogante
  Westkust Negers 17
  De campagne tegen de missie en de rapportage 18
  De trouw van het Rif-Raf 20
  De plundering na de Masambuya dans 20
  Betoog over slavenhandel 23
  De slavenmarkt te Ibanche 23
  De bezittingen van de slaven 24
  Hoe Chicongo M’Pembe koopt voor Tsjidiende 25
  Het huwelijksgeschenk 27
  De Bantu taal les 27
  De koop van Bibi-Mulèkedi en Vuurvliegje-het-Kind 31
  De zeden 34
  De hoop van de slaaf 34
  De mooie slavinnen uit het Kasaïgebied 35
  Chicongo en de Zwarte Evaatjes 35
  Zedelijkheid in Afrika 35
  
  Het Ruga-Ruga van de Blanke 37
  De Samenstelling van het Ruga Ruga van de Blanke 37
  De markt van Ibanche 39
  De pijp en het biografie-brullen 39
  
  Justitie van de Blanke 42
  De politie onder leiding van Capita Tjobe 42
  De ‘rechtspraak’ op de factorij 43
  De strafmaat op de factorij 45
  
  Emancipatie van de Congolezen 47
  Het groeiende besef van de inlanders over hun eigen positie 47
  De teloorgang van de Inlandse autoriteit 48
  
  De tijd van de ”Troc” 49
  De inrichting van de factorij 49
  De werklieden 50
  
  Het betalingssysteem 50
  De Besjongo, Bakette en Cowrischelpen 51
  De telling 51
  Het verkrijgen van cowrischelpen door de Mannekes 53
  Het koperen Andreaskruis als ruilmiddel 54
  De Lopotto kraal als ruilmiddel 54
  De Madibah-lap 55
  Inlands aardewerk 57
  Nota over het afrikaanse
  Matabiche-systeem 60
  De stille factorij in de wildernis (rimboe) 61
  De factorijhouder en zijn taken 61
  De dokter 61
  De betaling aan de patiënt 62
  De administrateur 62
  De geborgenheid van de factorij 63
  De dagindeling op de factorij 65
  
  Valse Rubber 65
  De Troc 65
  De handel in rubber 66
  De geesten 68
  De geesten 68
  De vertellingen van Bibi-Mulèkedi 69
  
  De Moord op Malumba 69
  Malumba 69
  De moord 71
  De Cafard of Congoïtus 72
  De aankomst van het lijk van Malumba 73
  De nasleep 77
  
  Het dilemma van Chicongo 78
  De strategie van Chicongo 79
  De tactiek van de maatschappij 81
  De gemotiveerde handelsagent 82
  Het contract en de beloning van de handelsagent 82
  De vervreemding terug in de Blanke wereld 84
  
  Avonturiers en uitbuiters 85
  De Hollandse Begraafplaats 86
  De begrafenis van een Blanke 87
  De vente publique 87
  De Spookkist 91
  Een verhaal uit het Afrikaanse Pioniersleven, 91
  De voorbeeldige Hollandse factorij 91
  De Ingang der Hel 92
  De locatie van de factorij 92
  De spionnetjes van de factorij 94
  Het windduiveltje 94
  Het gevecht met het windduiveltje 95
  Het ontwaken van de Blanke 96
  Het slachtpartij bij Berra n’Djoko en
  vuursteengeweren 99
  De Bliksemse aap Makassa n’Damba 100
  De kleding van Makassa n’Damba 101
  Odito haalt de spookkist 102
  De Spionnen van de Blanke 106
  Terug naar het licht 106
  Tom-Pieter en de anderen 108
  Het Pygmeeënwoud 110
  Tom-Pieter sluit vriendschap met Mabinga-Kué 111
  Mabinga-Kué de Pygmee en meester-jager 113
  Kannibalen en kannibalisme 113
  Dippo 115
  De Baïki 116
  De Mist Vreters 116
  Nota over het Fetisjisme 118
  De Fetisj 118
  Het animeren van een Fetisj 119
  Amuletten en Talismans 121
  De filosofie van de oude Mompuya 121
  Het Souper 123
  De Batétéla 123
  De Batétélavrouwen 124
  De savanne van Yongo-Osjwé 125
  De ongewapende krijgers 125
  Het landschap 127
  De grote chef Lupaka 128
  
  Het Souper 128
  Decorum 129
  De aankomst van de stoet 131
  De hofnar 131
  Typoidragers 132
  De binnenkomst van de chef Lupaka 132
  Mevrouw Bibi 139
  Het plechtige uur 144
  Het voordeel van veelwijverij 148
  De boy Cabimbe 149
  De invloed en intrige van de Arabieren 150
  De voortzetting van het souper 153
  Het eten en de etiquette daarvan 155
  De hoofdschotel 156
  Het Dessert 157
  De Amerikaanse ex-slaaf mulat 157
  Koffie 159
  Het genieten 159
  Het vertrek van de stoet 164
  Anna en de Toverballen 164
  Coquilhatville 164
  Enkele archiefstukken 169
  Brief 1 169
  Een incident met de bende van Kumbé 169
  Brief 2 172
  Alfons’Curriculum Vitae 172
  Brief 3 174
  De herkomst van enige voorwerpen 174
  Brief 4 176
  De ridderorde 176
  Dolende Ridders van de
  Afrikaanse wildernis 176
  De tocht naar de factorij van Kumu-n’Gelle 176
  De beek en haar bewoners 177
  Nota betreffende de Afrikaanse Sidderaal, Sylure Malapteme, ook wel genaamd Gymnote 177
  De kinderen van de sidderaal 180
  Chicongo krijgt de schok van zijn leven 180
  Vervolg: De tocht naar de factorij van Kumu-n’Gelle 181
  Het contact met de Blanken 185
  De mission statement van de handelsagent 186
  Africanite 187
  De assistenten van de Blanke 187
  Het profiel van de handelsagent 189
  De zonderlinge Fransman 192
  De aard van de Blanke en de Zwarte 194
  Kolonel Kurtz 196
  De strijd met Chef Sauré-Kumbé 197
  De smakelijke hertog 199
  De smakelijke houthakkers 201
  De smakelijke dames 201
  Opstand over de smakelijke dames 204
  Ausbrüllen und schreien 205
  De innerlijke stem 206
  De opvang van de geredde vrouwen 207
  Het voordeel van het spreken van de taal 208
  Het peetvaderschap 209
  De motivatie van Alfons 212
  Nog meer ausbrüllen und schreien 213
  Kiamvo de opperste Negerchef niest 214
  Le Chop 216
  Het grote gevecht bij het dorp Ginze 217
  Het oerwoud van de Ubanghi 217
  De bevolking van het woud 218
  Het Yanguéré dorp van Kumu-n’gelle 219
  Wat is primitief 220
  De aankomst in het dorp 222
  Bundju-Moké blanke 222
  De oude Chef Kumu-n’Gelle en zijn dracht 223
  De aankomst van de Chef Ginze 228
  De overval door het volk van Kumbé 230
  De zaak of dikambe van de Blanke 232
  Misschien wel, misschien niet 234
  Dikamba na Itumba 234
  Défence Légitime 235
  Dikamba na Bundju 236
  De tocht naar het dorp van Ginze 238
  Kasjala 238
  Kapita Boko 239
  De Blanke 239
  Samba-Sar 239
  Uitbuiting: Zwart versus Blank 241
  Mabeluki, de hoornblazer 242
  De ‘second coming’ van de Blanke 242
  Bantu na Mandelle 242
  De tocht door het woud 244
  De aankomst in de plantage van het dorp 247
  De aanval van de Yanguéréstam 248
  De aanval in de holle weg 249
  Het gevecht 250
  De afloop van de strijd 251
  Aankomst in het dorp Ginze 252
  Het vermoorde kind 253
  De stemmen-strijd 254
  De wijsheid van Bemba-Comba 256
  De terugkomst van de bevolking 259
  Het vallen van de avond over het dorp Ginze 259
  Het avondeten 260
  De Blanke trekt bekijks 261
  Musindji en Basindji 263
  De beschaafde kinderen 264
  Geloven 265
  De Bantutaal 265
  De zeden 266
  Een geestelijke wildernis 267
  Twaahh ! 268
  Beloke 270
  De gift en Chicongo’s zoo 270
  Voor wat hoort wat - Marshall hulp 270
  De Kakadoris van de Afrikaanse wildernis 271
  De handelsgeest van de inboorling 272
  Het begrip tijd 275
  Verdere zaken in en met het dorp Ginze 276
  De nieuwe factorij van Ginze 277
  Voor de schrijvers van de geschiedenis
  van deze kolonie 278
  De nieuwe factorij van Ginze, vervolgd. 278
  De boodschap aan de omgeving 279
  De lunchbox van de Blanke 282
  De lunchbox van de Neger 282
  Muntu makassie 284
  De geluiden van het woud 285
  Verdere culinair wetenswaardigheden 288
  De drie passies 290
  De anekdote van Slosse 290
  De volgende ochtend in Ginze 291
  De Brabantse Wilden 295
  Mensen kijken 297
  De gepensioneerden 298
  Nog een memoire 300
  Vrouwen stelen niet 301
  De ontmoeting met een Besjongo paar 302
  Het feest van de ”Wilden” 305
  Georg Schweinfurth 310
  Make Up & Mode 313
  Stanley en koningin Gankabi 314
  De gevolgen van de onderdrukking
  van de Afrikanen 315
  De motivatie van de schrijver 316
  Het majestueuze woud en haar ongemakken 317
  Het middelpunt van het Heelal 318
  Het instituut van het ”Beloke ” 319
  Of de Gesel van Afrika 319
  De oorzaak van de onderwerping van de Afrikaan 319
  De Magie 320
  De Manganga 322
  De bliksemafleider 323
  De invloed van de Manganga 325
  De Manganga van Misja-Milinga en de sluipmoord 326
  De aanhouding van de dader 328
  Het motief 329
  De uitleg van Mulèkedi 330
  De magische Spiegel 331
  De soorten Manganga’s 332
  Dorpsnar 332
  Het Beloke 336
  De gesel van Afrika 336
  God en de Schepping 336
  God en de wereld als opwind uurwerk 337
  Waar de plaaggeesten vandaan komen 338
  De bezetene 338
  De Manganga als inquisiteur en ‘ghostbuster’ 338
  Schijn bedriegt 339
  De jaloezie als motief 339
  De vernietiging van de ‘behekste’ 340
  Het doodslaan van een vrouw 340
  De angst voor de afgunst van anderen 341
  De verstoring van de samenhang van de Zwarte maatschappij 341
  
  De moord op Bopé 342
  De artiest Bopé 344
  De bruidschat voor Bopé en M’Pembe 345
  Het onderhandelen over de bruidschat 345
  De bruidschat 346
  Het spel van het drinken van ”Tsjipappa” 347
  De gifmoordenaar Mikobjé 348
  De executie van Bopé 348
  Wat er restte van Bopé 349
  De vloek van Afrika 350
  Diamba of ”Haschisch” van de Arabieren 350
  Chicongo’s tegenmaatregel 350
  Het geval Kapuka 351
  Het wegvoeren van Kapuka 352
  De frustratie van de Blanke 352
  De resten van Kapuka 353
  De dictatuur van de Njimi 354
  De incassospecialisten 355
  Bevolkings-en bezitspreiding 356
  De lange arm van het Beloke 357
  De zaak van God 357
  De fantasiewereld van de Neger 358
  De dood van Cabimba 358
  Overlijden en bloedwraak 359
  Het geding om de hond 359
  De zoon van Mutu 361
  De magische doodsoorzaak 361
  De moordpartijen na de dood van koning Misjapé 362
  De factorij als toevluchtsoord 364
  De begrafenis van Koning Misjapé 366
  De Blanke invloed na de terreur 366
  Het bezoek van de dorpschef en gemeenteraad van Bongamba 367
  De Deurwaarder 368
  De Yule 369
  De dorpsadvocaat 369
  De dorpspriester 369
  Het dansen van de Masambuya 369
  De schaduwboekhouding 370
  De redevoering 370
  De lofrede op de Blanke 372
  Het antwoord van de Blanke 373
  Het gevaar van de Masambuya 373
  De nobele ridders 375
  
  Bijlage 1 Noot 102
  Alfons schreef ook een alternatieve tekst:
  De zedelijkheid 383
  
  Bijlage 2 Noot 131
  Uitbuiters en Avonturiers 385
  
  Bijlage 3 Noot 155
  De klacht tegen de Partij van de Arbeid 388
  
  Bijlage 4 Noot 385
  Tirade tegen Celine 391
  
  Bijlage 5
  Chronologie Alfons Vermeulen 394
• Reviews (8 uit 1 reviews)
  Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

  
  

  10-04-2021
  Super leuk boek over de belevenissen van mijn overgroot opa!
  Geweldig om de verhalen van die tijd te lezen. Met dank aan mijn neef Fred van den Hoek.
  
  

  
  Geplaatst door Anouk Vermeulen uit Beesd , leeftijd 30-39
  Waardeert het boek met een 8 uit 10