Samenvatting
In voorgaande studies wees Jan Strybol er op dat de beeldhouwkunst in Noord-Nigeria - in tegenstelling tot wat doorgaans aangenomen wordt - een grote bloei kende. Houtsculpturen trof men zowat overal aan, met uitzondering van een gedeelte van het Hoge Noorden. In deze studie onderzoekt de auteur vooreerst de sculpturale tradities van een aantal volkeren in Centraal-Nigeria, meer bepaald van het Jos-Plateau en van de vallei van de Midden-Benue tot aan het brongebied van de Taraba-rivier. Deze volkeren kan men omschrijven als niet-gecentraliseerde gemeenschappen waar voornamelijk kunst in vergankelijke materialen geproduceerd werd door deeltijdse specialisten, in tegenstelling tot de gecentraliseerde rijken in het Zuiden (Ife, Benin) waar voltijdse specialisten complexe kunstvoorwerpen creëerden in duurzame materialen (steen, brons, ijzer). De bij liefhebbers van Afrikaanse kunst wellicht meest bekende etnische groep in de regio van de Midden-Benue zijn de Mumuye. Sinds het einde van de vorige eeuw zijn de traditionele riten van de Mumuye ten gevolge van het oprukken van de wereldgodsdiensten in snel tempo verdwenen en met hen het in Europa en Amerika zozeer bewonderde Mumuye beeldhouwwerk. Naast houtsculptuur besteedt Jan Strybol ook aandacht aan voorwerpen in brons, ijzer, terracotta en andere materialen. Deze kunstvormen zijn tot nog toe zeer onderbelicht en ondertussen bijna volledig verdwenen. Tot slot gaat de auteur ook dieper in op enkele artistieke verwezenlijkingen van een aantal weinig bekende restgroepen binnen het Mumuye-territorium, die op een rijke kunsttraditie kunnen bogen. In previous studies, Jan Strybol pointed out that sculpture in Northern Nigeria – contrary to what is generally assumed – flourished. Wood sculptures could be found just about everywhere, with the exception of a part of the Far North. In this study, the author first examines the sculptural traditions of a number of peoples in Central Nigeria, in particular from the Jos Plateau and from the valley of the Middle Benue to the source area of the Taraba River. These peoples can be described as non-centralized communities where mainly art in perishable materials was produced by part-time specialists, in contrast to the centralized empires in the South (Ife, Benin) where full-time specialists created complex works of art in durable materials (stone, bronze, iron). Perhaps the most well-known ethnic group in the Middle Benue region among aficionados of African art are the Mumuye. Since the end of the last century, the traditional rites of the Mumuye have rapidly disappeared as a result of the advance of the world religions and with them the Mumuye sculpture so much admired in Europe and America. In addition to wood sculpture, Jan Strybol also pays attention to objects in bronze, iron, terracotta and other materials. Until now, these art forms have been very underexposed and have now almost completely disappeared. Finally, the author also elaborates on some artistic achievements of a number of little-known residual groups within the Mumuye territory, which can boast a rich art tradition.
Thuiswinkel Waarborg