Fragment
p.12 3. Zet tussenstapjes
Anders dan voorheen handelen en reageren kan heel onwennig aanvoelen in het begin. Zeker als je gewend bent om de narcist/borderliner te gehoorzamen en niet tegen te spreken. Bouw het dan langzaam op via tussenstapjes. Dit is een manier die meer in het midden zit. De tijd van gehoorzamen is namelijk voorbij, maar tegengas geven durf je misschien ook nog niet of niet in elke situatie (heel begrijpelijk!), dus neem je gewoon deze middenweg.
Een voorbeeld: je stelt jezelf altijd direct beschikbaar. Willen ze dat jij nú iets doet, dan laat je alles uit je handen vallen en ren je naar hen toe. Vanaf nu stop je hiermee. Hoe? Dat kan op twee manieren. Je zegt heel resoluut:
'Nee. Dat doe ik niet. Ik kan niet', of je kiest voor een tussenstapje:
* 'Ik doe het
straks.'
* 'Ik kom
later wel.'
* 'Ik maak
eerst even iets af.'
* 'Je kunt
morgen langskomen.'
* 'Ik heb
vijf minuten tijd.'
* 'Ik moet over vijf minuten
verder.'
Dit hoef je niet te zien als een compromis of water bij de wijn doen; het is een tussenstapje. Het is namelijk een proces dat je doorloopt. Alles gaat in kleine stapjes. Je doet wat voor jou op het moment zelf haalbaar is. Bij mij waren er genoeg momenten in dit proces waarop ik me toch weer liet overhalen of mezelf niet durfde uit te spreken. Elk stapje is er één. Elk stapje telt. Wees trots op elk stapje dat je zet. Sta daar echt even bij stil!
p.30 * Leer het jezelf af om direct tekst en uitleg te geven. Geef alleen antwoord op de gestelde vraag, zónder extra informatie te geven. Je kunt heel erg gewend zijn om niet alleen antwoord te geven op de gestelde vraag, maar ook alvast meteen op al het andere dat zal volgen: de vervolgvragen waarvan je wéét dat de narcist/borderliner die zal stellen.
* Zodra ze jou om verdere uitleg vragen, gebruik je een van de eerder genoemde voorbeeldantwoorden op de 'Waarom...'-vraag. Varieer daar een beetje mee: gebruik de verschillende antwoorden door elkaar heen wanneer ze maar blijven doorvragen. Kijk welk antwoord het meeste effect lijkt te hebben. Dat antwoord kun je dan vaker inzetten en blijven herhalen.
p.43 Slijm een beetje:
'Daar ben jij goed in, hè!' Dat laatste zinnetje streelde het ego van mijn narcistische partner. Dan raakte hij in een betere stemming en werd hij tenminste niet boos.
Ik leidde hem wel eens af over het eten. Waren we in een of andere discussie verwikkeld, dan zei ik plotseling:
'Je ging toch dat en dat klaarmaken?' of
'Kom, we gaan boodschappen doen, jij had nog dat en dat nodig voor vanavond.' Dan was hij meteen afgeleid, want koken was zijn grote hobby waar hij niet over uitgepraat raakte.
Vroeg ik hoe zijn werkdag was geweest, dan volgde er meestal een lange opsomming:
'Dit is weer gebeurd, dat is weer gebeurd', voorafgegaan door een diepe zucht. Ik moest er wel eens om lachen. Dat hoefde ik bij mijn borderlinemoeder niet te proberen - die werd al woedend wanneer ik niet met haar mee huilde (hoe dan - alsof je tranen kunt opwekken). Soms raakte hij dan geïrriteerd, soms lachte hij een beetje mee, en soms toonde hij zich trots op zijn slachtofferschap omdat het zijn grandiositeit bevestigde:
'Ze moeten altijd mij hebben omdat ze jaloers zijn!', 'Je weet hoe goed ik ben, daar kunnen ze niet tegen!', 'Ze roddelen over mij omdat ze weten dat ik mijn werk het beste doe!' Hij noemde zichzelf altijd 'kwaliteitswerknemer' ten opzichte van zijn collega's. Als ik wel eens grapte:
'Ach, zij hebben niet zoveel hersens als jij, hè!', ging hij daar nog serieus op in ook. Zijn grandiositeit was echt een thema waarop ik handig kon inspelen bij hem om zijn aandacht af te leiden van mezelf.
p.45 4. Klaag erop los
Beroepsklagers zoals narcisten/borderliners houden niet van andere klagende mensen: die nemen namelijk de aandacht weg van hun eigen problemen en klachten. Klaag er daarom gerust eens op los zoals zij dat ook zo goed kunnen! Zo vertel je toch iets over jezelf en je persoonlijke leven, en toch ook niet, omdat het nutteloze informatie is waar ze niets aan hebben.
Klaag zoals alleen zij dat kunnen:
De ander:
'Hoe was het werk vandaag?' Jij:
'De koffieautomaat was stuk! Toen had ik niets te drinken, en...', 'De trein had vertraging! Tien hele minuten stond ik in de kou, en...' De kans bestaat dat ze nu over hun eigen probleempjes beginnen die natuurlijk véél erger zijn dan de jouwe. Ze zullen jullie problemen met elkaar vergelijken en voilà, daar barst de strijd mijn-problemen-zijn-het-allerergst weer los. Waarschijnlijk slaak je al een diepe zucht bij de gedachte eraan, maar het leidt hen wél af van jou.
p.66: Hoe doe je dit nu precies? Je kunt ophangen zónder dit aan te kondigen (zeker wanneer je tranen voelt opkomen, want de narcist/borderliner zal je uitlachen) of door een van de volgende voorbeeldzinnen te gebruiken.
*
'Ik hang op, want je praat door me heen.' *
'Ik heb het al 10x uitgelegd, ik hang op.' *
'Ik heb nee gezegd en het blijft nee, ik hang op.' Herhaal het eventueel en hang daarna écht op.
In berichtgesprekken kun je dit zeggen:
*
'Ik praat niet meer met je, want je praat door me heen.' *
'Ik heb het al 10x uitgelegd, ik leg het niet nog eens uit.' *
'Ik heb nee gezegd en het blijft nee, dit gesprek is klaar.' Leg daarna je telefoon weg en zet hem op stil.
Deze zinnen kun je in élk gesprek gebruiken, omdat ze in élk gesprek door je heen praten, jouw uitleg niet wíllen begrijpen en het woord 'nee' negeren.
×