Fragment
Dit zijn de eerste bladzijden van het boek:
RAG archief 0001 nummer 1701: Karel van Egmond minuten van uitgaande brieven 1529-1538, nummer 727: Bevelschrift van de Hertog van Gelre aan de ridderschap van Nederbetuwe en de stad Tiel om Claes Vijgh te beëdigen als ambtman, de dato 26-02-1538.
An den ritterschap in Nederbetouwen, Jasper van Wijhe, Lodewich van Braickell, Jasper van Culenborch, Jan van Weze, Jan van Bemmell, Derrick van Merten, Cristoffell van Weze, Jacop Pieck, Heer tot IJsendoren.
Lieve getrouwe.
Soe wij u onlancx doen schrijven hebben ghij Claes Vijghe aldair vur eijnen amptman ontfangen ind eijden soldt, werden wij nu bericht dat sulx noch nijet geschiet en zij uuijt oirsaicken dat Walraven van Ghent sich dairtegen gestalt hadde, vermeijnen sulx to behijnderen vermitz den XIXen artickell dess tractaitz tusschen mijn neven Hertogen to Cleve etc. ind ons onlanx gemaickt ind verdraegen as dat men nijemant uuijt possession sijns gebruijckx stellen solde dan mit recht is. So dan Joist van Zweten in denselven Ampt van wegen ind tot behoiff zelige Adriaens van Burens erffgenamen geseten ind bedient heefft ind wij Claes vurschreven as man ind mombair sijnre huijsfrouwen nu totten Ampte vurschreven gerechticht dairinne gestalt end geëijdt hebben, is noch nae as vur onse vlijtixe bevell dat ghij hem mit sampt andere onse ritterschap aldair, den wij dair oick nu doen schrijven, nu en manendach nestcomende ontfangen, eijden, kennen ind in possessii halden bis ther tijt dair mijt recht uuijt gesleten zij. Hijrvan en zijdt in geijnen gebrecke, want wij ons dairtoe verlaten.
Gegeven in onser stadt Arnhem den XXVIen dach februarii anno etc. XXXVIIIo.
In simili forma an den stadt Tiell mutatis mutandis .
----------
RAG archief 0447 nummer 25: Opdrachtsbrief waarbij Cracht van Camphuijsen en Elizabeth van Bueren echtelieden aan hun stiefvader ambtman Claes Vijgh overdragen hun gerechtigheid van het Ambt van Nederbetuwe en tevens bevestigen verkopingen van de bouwingen Laetensteijn te Echteld en den Haeghe te Zoelen met de Nulandse tiend te Avezaat, de dato 20-03-1538.
Opdrachtsbrieff van Cracht van Camphuijsen ende sijn huijsfrouw van de bouwinge Latesteijn tot Echtelt, van den Hage tot Soelen ende van den Nieuwlantschen thient tot Avesaet gelegen.
Wij Cracht van Camphuijsen ind joffer Elijzabeth van Bueren, echte huijsfrauwe Crachtz vurscreven, denselven Cracht mijnen echten man gekaeren tot mijnen momber, doin kondt ind bekennen voir ons ind onsen erven avermitz deesen apenen brieven, dat wij gekoemen zijn voir Adriaen van Rossem ind Dierck Neringhe als getuijchsluijden ind hebben mit onsen vrijen moitwille ind gueden voirberaede in eijnen rechten vasten in steeden erffcoepe vercoft, overgegeven ind opgedraegen Claes Vijghe ind zijnen erven eijn huijs, hoffstat ind bauwinge landtz geheijten Laetensteijn, haldende omtrent vijff ind ‘t soeventich mergen landtz, luttell mijn off meer, soe die vurscreven bauwinge mit allen oeren rechten ind toebehoeren van autz gelegen is in den kerspell van Echtelt.
Noch eijne huijs, hoffstat ind bauwinge geheijten den Haeghe, haldende vijff ind ‘t soeventich mergen lantz, luttell mijn off meer, soe die vurscreven hoffstat ind bauwinge mit allen oeren thijnssen, rechten ind toebehoeren van autz gelegen is in den kerspell van Soelen.
Noch eijn thiendtgen geheijten dat Nuulandtsche thiendtgen gelegen in den kerspell van Avezaet.
Ind allet vurscreven in den Ampte van Nederbetouwen.
Noch alle onse gerechticheijt des Amptz van Nederbetouwen, soe zelige Adriaen van Bueren deese vurgemelte erven, guederen, thijnssen ind Ampte beseten ind gebruijckt heeft. Voirt mit alle alsulcke gerechticheijt als ons echteluijden vurscreven van ons moeder Anna van Gelre, nuu echte huijsfrauwe Claes Vijghe, van den vurscreven guederen noch aenbesterven mach ind voirt mit alle alsulcke zeegelen, brieven, scriften ind bescheijt van den vurscreven erven, guederen, thijnssen ind Ampte weesende.
Als voir eijn zeecker benoemde somme geltz, die Claes Vijghe vurscreven ons tot onsen wille all waell vernuecht ind betaelt heeft, den lesten pennijnck mitten ijrsten, ind bedancken hon dairaff gueder betaelinge ind schelden hem ind zijnen erven dair vrij, loss, ledich ind quijt aff, ind voirt alle diegoene die dair quijtscheldens aff behoeven moegen nuu off tot enniger tijt hiernaemaels. Beheltelicken drieduijsent ind tweehondert Gelresche rijdergulden, die Claes Vijgh dairaff noch schuldich is ind betaelen sall nae vermoegen bezegelde maechgescheijtzbrieven dairaff weesende.
Ind wij Cracht ind joffer Elijzabeth echteluijden vurscreven hebben hiernae op deese vurgemelte guederen verhalmert ind vertegen mit handt, halme ind mondt, ind verthijen dairop mitz deesen brieve, alsoe dat wij ind onsen erven mit recht dairaff onterft, ontguet ind ontrechticht zijn ind blijven sullen then ewigen daegen toe then landtrecht ind t’ allen rechten ind geijn recht noch toeseggen dair voirt meer aen en hebben noch en behalden in geijnrewijs.
Ind dat Claes Vijghe vurscreven ind zijnen erven mit recht aen den vurscreven erven, guederen, zegelen ind brieven geërft, geguet ind gerechticht zijn ind blijven sullen, ind dat hem dat vast ind steede weesen ind blijven sall then ewigen daegen toe then lantrecht ind t’ allen rechten.
Voirt gelaeven wij Cracht van Camphuijsen ind joffer Elijzabeth echteluijden vurscreven als principaell zaeckwalden voir ons ind onsen erven Claes Vijghe vurscreven ind zijnen erven deese vurscreven guederen van onser weegen to vrijen ind to waeren jair in dach then ewigen dagen toe voir alle diegoene die des then rechten koemen ind staen willen, ind alle diegoene dairop doin verthijen, die dair mit recht schuldich op zijn to verthijen gelijck als erffcoeps recht ind gewoente is nae den landtrecht van Nederbetouwen.
Voirt gelaeven Cracht van Camphuijsen ind joffer Elijzabeth echteluijden vurscreven voir ons ind onsen erven den vurgemelten Claes Vijghe ind sijnen erven, soe ‘s deels van den vurgemelten guederen leenguederen zijn tot oeren gesinnen voir den leenheren, dair die aen ruerende offte offte haldende zijn, to erven ind vestigen als ‘t behoeren sall. Allet nae vermoegen der maechgescheijtzbrieve dairaff weesende.
Ind weer ‘t saecke dat in ennich der vurscreven punten gebreck viele offte geschieden, dair Godt voir zij, dair Claes Vijghe off zijnen erven ennigen hijnder offte schaeden om cregen die den offte leeden in ennigerwijs, sulx mach hij verhaelen aen ons echteluijden vurscreven onsen erven ind guederen, soe wair hij die bekoemen kan. Ind allet sonder argelist.
In orkonde der wairheijt ind des tot eijnen rechten getuijge soe hebben wij Cracht van Camphuijsen ind joffer Elijzabeth echteluijden vurscreven voir ons ind onsen erven elcks onsen seegell wittelicken aen aen deesen apenen brieve gehangen. Ind tot meerder vestenisse hebben wij echteluijden vurscreven gebeden Adriaen van Rossem ind Dierck Neringhe als getuijchsluijden deesen brieff mit ons ind aver ons to willen bezegelen, ‘t selve wij Adriaen van Rossem ind Dierck Neringhe ther beden als vurscreven gerne gedaen hebben ind elcks onsen seegell bij den oeren aen deesen apenen brieve gehangen. Gegeven in ‘t jaer ons lieffz Heren duijsent vijffhondert acht ind dartich opten twijntichsten dach martii.
Locus sigilli .
----------
RAG archief 0001 nummer 2123: Sententies gewezen op de Landdag te Nijmegen, 21-05-1538/12-07-1538: De Landdag verklaart dat de verkoop van het Ambt van Nederbetuwe door wijlen Willem van Gent aan wijlen Lambert van Bueren rechtmatig is en dus Walraven van Gent enkel nog betalingen van ambtman Claes Vijgh te vorderen heeft, de dato 07-06-1538.
Soe Walraven van Genth restitution des Amptz van Nederbetou avermitz des opgerichten verdraechs van der Lantschappe eijsschende is, durch kracht sinre brieve mennichvoldigen voergedragen ind ghetoent ind Claus Vijge als naevolger zeliger Lambertz van Bueren woe alsulcke restitution onnoedich sin sall ind niet behoeven, gemirct Wilhem van Genth des vurscreven Amptz niet spoliert dan mit sinen eigen will vercofft hiefft ind dairop penningen op diversen stonden luijt des vurscreven koeps ontfangen nae vermoigen Willems van Genth quitantie ind sinre vulmechtigen, hiefft die Lantschappe erkant ind verclaert ind avermitz diesen erkent ind clairt, dat Claus Vijge gehalden sall wesen dat verdrach ind koep vurscreven in allen sinen articulen to voltrecken ind Walraven vurscreven daraff to voldoen. Ind in die onverstanden noch to verclaeren sin, sullen sij beiden van stonden an scheitbare frunde kiesen ind hebben mit toedoen der Lantschappen as averman ind bij denselver t’ doin ind t’ laten. Ind der spoliation halven sal men niet wieder mentioen maicken, soe quade betalingen gheijnen erffkoep brecken kan. Sullen zij beiden hirom gelicker hande in den oncosten, die verclaert sullen werden der Lantschappen gehalden sin. Geschiet opten fridach nae Exaudi .
----------
RAG archief 0447 nummer 314: Overeenkomst tussen Karel van Rossem, Heer van Zoelen, en Claes Vijgh, ambtman van Nederbetuwe, ter bijlegging van geschillen over inkomsten en breuken van de hoge heerlijkheid Zoelen, zulks door bemiddeling van Joost van Zweten en Jan van Rossem bastaard, de dato 02-04-1540.
Dat verdrach van Kaerl van Rossum ende des amptmans van den hooghen broeken, 2 april.
Soe sich twijst ind schelonge onthalden hebben tussen Kairll van Rossem, Heren tot Zoelen, ter eenre ind Claes Vieghe amptman in Nederbetouwen ter ander sijde is verkalt ind bededingt durch Joist van Zweten ind Jan van Rossem bastert, dat die selff van allen oiren twist verleecken ind tot allen vrundschappen gescheiden sullen sijn in maiten hiernae beschreven. Ten ijrsten rurende die hoichheerlichheit des kerspels van Zoelen, soe d’ ampman Claes Vieghe ind sijn voirsaten dair gelijcksamich mitten gantssen Ampt van Nederbetouwe alder verschrijvonge ind beleenonge op heefft, is verdraegen dat Claes Vieghe ind sijn erffen durende sijnre beleenonge ind nijet langer alle hoichbroicken, opcomonge ind genot die van der hoichheit wegen in den kerspel van Zoelen vallen ind comen sullen tot Zoelen, tot Tiell off durch sijnen ampt uuuijtrichten ind vorderen sall ind die alijnge helfft dairaff uuuijtrichten ind betaelen laeten aen Kairll van Rossems ind sijnen erffen. Des en sall nijmant derhalffen ijmant daerin dedongen sij off oiren die sulx dan tocomende sal en sijn beide bij een off met oiren toedoen, sij sullen oick d’ een d’ ander to spijt die oir bloitsbewanten gekeenet hedden gheen geleijd geven off ophalden. Ind des sall Kairll van Rossem opgenoempt den vurgenoempten Claes Vieghe geloeffen schadeloiss to halden aen onssen gnedigen heren van allen broicken ind opcomonge vurschreven soe die gans ind geheel vallen sullen binnen den kerspel van Zoelen, also dat Claes Vieghe ind sijn erffen derhalffen aen onssen gnedigen heren vorder nijet gehalden sal sijn to verkenen ind onverkort sijn verschrijvonge. Ind dit allet durende die verschrijvonge ind beleenonge vurschreven, soe die older is, ind nijet langer. Voirt rurende den thijns die Claes Vieghe sich vermith uuuijt Beertkens huijss sall d’ ampman Claes Vieghe den selff uuuijt sijnen legerboick doen ind quijtschelden ind dairvoir innebehalden van den tocomende termijnen ind schult van den Pottem eens ses ind twintich gulden. Voirt visserie ind zwaendrijfften sullen blijven nae alden possess, segel ind brieff die Kairll van Rossem dairaff heefft. Ind hiervan sullen beide parthiën d’ een tot behoiff des anders malckander oir segel d’ een d’ ander segel ind brieff aff geven ind alle vurwarden onderhalden ter peenen van X rosenobell nae penenrecht. Ind deser cedulen is twee durch saickwalden ind kensluden vurschreven behantteijkent, alleens haldende des anderen daeges in den aprijll anno XLo. Ind off hier noch ennich twist off onverstant inne geviel, sullen sij altijt verblijven aen twee onparthijlicken vrund ten beiden zijden. Actum ut supra.
Claes Vijgh, Charles, Joest van Zweten, Jan van Rossem bastert .
----------
RAG archief 0001 nummer 5209: Verwinsbrief (beschadigd) door ambtman Claes Vijgh van goederen te Ochten van Oswald graaf van den Bergh, die namens de hertog werden getransporteerd aan Theus Marcelissen, welke executie voortkwam uit verschuldigde dijkboeten, de dato 12-02-1542.
Ick Claes Vijghe, amptman ind richter in Nederbetuwen, tuijghe apenbairlicken avermitz deesen apenen brieve, dat tot mij gekomen is Loeuis van der Horst als een aenleijder mij amptmans vurscheven van wegen ind in stat mijns genedigen lieven heren, heren Wilhem hertouch to Gelre etc., ind badt mij om enen peijnder om hem dairmede to peijnden t’ allen rechten. Den gaff ick hem Philips die Gijer, mijnen gesworen peijnder, die hem doe peijnden t’ allen rechten. IJerst aen alsulcken reeden guet ind noch aen alsulcken guet reede ind onreede als den eedelen waelgebaren Oeswalt greven then Berghe etc. liggende heeft in den kerspell van Ochten in den Ampte van Nederbetouwe, als voir twee ind ‘t soeventichstenhalven golden Franckrijckschen schilde als van dijckbroicken ind [voir den] schaiden die dair mit recht op gaett. Ind doe die geboeden ind verboeden van der vurschreven peijndongen all gedaen, gehalden ind omkoemen waeren als recht is, quam Adam Cornelissen als een aenleijder mij amptmans vurschreven in Loeuis van der Horst vurschreven plaetz geseth als recht is, aen mij richter vurschreven ind mit hem Philips die Gijer peijnder vurschreven, die hem doe tuijchden ind gichten op zijnen eedt voir mij richter vurschreven ind voir gerichtsluijden, dat hij hem van weegen mijns genedigen lieven heren vurschreven gepeijndt had t’ allen rechten. IJerst aen alsulcken reeden guet ind noch aen alsulcken guet reede ind onreede als den eedelen waelgeboren Oeswalt greve then Berghe etc., liggende heeft in den kerspell van Ochten in den Ampte van Nederbetouwen, als voir twee ind soeventichstenhalven golden Franckrijcksche schilde als van dijckbroicken ind voir den schaeden die daer mit recht op gaet, ind dat hij die vurschreven panden all uijtgebaeden ind opgebaeden had als recht is. Ind doe eijgenden ick richter vurschreven Adam aenleijder vurschreven alle deese vurschreven panden t’ allen rechten. Ind doe begerden Adam aenleijder vurschreven een vondenis woe dat hij mit zijnen geëijgenden panden voirtfaeren solde als recht is. Doe wart hem gewijst voir recht van mij richter vurschreven gevraecht, dat hij alle die vurschreven panden verdingen ind vercoepen solde om den schoensten ind meesten pennijnck die dair ijemant hem geven will ind tot welcken tijt dat hij zijnen coepman weet, dat hij dan den vurschreven bieden sall dair hij den mit recht schuldich is to bieden. Ind doe verdingden ind vercoft Adam aenleijder vurschreven alle die vurschreven panden Theus Marcelissen als voir twee ind soeventichstenhalven golden Franckrijcksche schilde ind voir den schaeden die dair mit recht op gaet. Ind doe boit die aenleijder vurschreven den vurschreven coepe, gelijck hem ‘t ordell ind vondenis geweesen had ind recht is, den vurgenoempten Greven van den Berghe op eenen sonnendach onder die houchmisse tot Ochten in der kercken off zijn eedelheijden den vurschreven coepe ijet hebben wolde ind zijn guet beschudden off ijemantz anders van zijnre eedelheijt weegen, des zijn eedelheijt doe zijn guet nijet en beschudden noch nijemantz anders van zijnre eedelheijtz weegen. Ind doe boit Adam aenleijder vurschreven mij richter vurschreven den vurschreven coepe tot behoeff mijns genedigen lieven heren vurschreven, des ick oick nijet hebben en wolde ind heet hem den vurschreven coepe zijnen coepman geven, die dat vur gedingt ind gecoft had.
Ind doe gaff Adam aenleijder vurschreven den coepe van allen den vurschreven panden Theus Marcelissen als voir twee ind ‘t soeventichstenhalven golden Franckrijcksche schilde ind voir den schaeden die dair mit recht op gaet. Ind doe begerden die aenleijder vurschreven een vondenis tot behoeff zijnre coepman Theus vurschreven wie hem des vurschreven coeps een wair weesen sall mit recht. Doe wart hem gewijst voir recht van mij richter vurschreven gevraecht die heer van den lande off een amptman ind richter in der tijt van ‘s heren weegen. Dairom geloeve ick Claes Vijghe amptman ind richter vurschreven Theus vurschreven des vurschreven een wair te weesen van weegen mijns genedigen lieven heren vurschreven hem dairinne to waeren ind to halden als een amptman ind richter van Nederbetouwen mit recht schuldich is te doin. Sonder all argelist. Doe dit geschieden waeren hier aver ind aen als gerichtzluijden Adriaen van Rossem ind Johan van den Steenhuijs Geritsen, In orkonde der wairheijt ind des tot enen rechten getuijge soe hebben wij richter ind gerichtzluijden vurschreven elcks onsen segell aen deesen apenen brieve gehangen. Gegeven in ‘t jair ons Heren duijsent vijffhondert twee ind veertich opten twelffsten dach februarii.
Locus sigilli .
----------
RAG archief 0124 boek 649 nummer 108a/b: Brief (beschadigd) van de keizer aan de stadhouder, kanselier en raden van Gelderland met opdracht om de Hertog van Kleef te helpen tot inning van zijn restantpenningen, waaruit hij zijn schulden in Gelre kan gaan betalen, met bijgevoegde brief aan de ambtlieden van Nederbetuwe etc. met bevel tot betaling, de dato 05-11-1544.
#Recepta XIIa novembris 1544#
Onsen lieven getrouwen die stadhouder, cancellier ende andere van onsen raide in Gelrelant.
Bij den keijser.
Lieve getrouwe.
Onse fruntlijcke zuster die Coninginne douagiere van Hongrijen, van Bohemen etc., regente ende gouvernante in onsen landen van herwertsover, heeft ons doen communiceren uwe briefven van den XXVIen der voirleden maent octobris, die ghij cancellier ende raiden haer gescreven hebt belangende de zwaricheijden bij u bevonden om onsen neve den Hertoge van Cleven tot betalinge te verhelpen der restante penningen, soe bij baenreheeren, ridderscap ende steden onssen Furstendoms van Gelre voirtijden geaccordeert ende hem bij ons toegelaten zijn, overmits dat eenige particuliere officieren ende ridderscap in etlijcke cleijne steden ende quartieren, namentlijck van Tijell, Tijelre- ende Bommelreweerden, Nederbetue ende Krijekenbeeck, onwillich geweest zijn ende noch zijn de uuijtsettinge der voirscreven penningen te doene, nijettegenstaende ghij stadhouder hen zulcx te meer stonden gescreven ende duer onse ordinancie ende bevel ontboden heeft.
Ende want zulcke ongehoirsaemheijt nijet en behoirt gedissimuleert te wordene, gemerct de vier hooffsteden ende quartieren (uuijtgenomen die voirgenoemde ende eenige andere in cleijnen getale) willich zijn ende selfs vervolgen de uuijtsettinge ende betalinge van de voirscreven restante penningen, om dies wille dat onse voirnoemde neve van Cleven die penningen in den lande schuldich es den burgeren in de steden als weerden ende weerdinnen, den ruijteren ende jonckeren gedient hebbende, ende andere ingesetene die hen mit leeninge bijgestaen hebben om hieraff voldaen ende gerembourseert te wordene. Soe ordineren, lasten ende bevelen wij u ernstelijck dat ghij zonder langer vertreck seven oft achte van de principale van de ridderscap van de voirscreven onwillige quartieren ende insgelijcx seven ofte achte van de rijcxste geërffde huijsluijden aldair ende soe veel van de rijcxste pachters van de ingesetene onser stadt Tijell ontbiet ende doet commen bijnnen onser stadt Arnhem ende hen aldair doet geloven ende verbinden uuijt derselver stadt sonder consent van u stadhouder nijet te scheijden oft te trecken. Doende voirts dagelijcx meer ende meer gelijcke persoonen aldair commen ende houden ter tijt toe de gantze ende geheele uuijtsettinge der voirscreven penningen gedaen worde. Behoudelijck dat deselve penningen besteet ende geëmploijeert zullen worden tot betalinge van ‘t gene onse voirscreven neve van Cleven onse ondersaten van Gelre schuldich ende ten achterbleven es, ende nergens el . Ende te desen eijnde en zuldij de uuijtgesette pen[ningen] nijet voirdere laeten innen, opbueren ende ontfangen dan voir zo[e] veel als desselffs onssen neven van Cleven schulden bedragen. Do[ende] goede toesicht nemen hoeveel men ontfangen ende daermede bet[aelt] sal wesen. Ende soe verre procederende ter executie voirscreven bevonden worde dat sommige duer armoedt die geheele somme van [hoere] porcie promptelijcken nijet en konden opbringen, soe suldij mit deng[eenen] die de penningen toecommen doen handelen ende tracteren ende hen [ordoneren] hen mit gracelijcke ende redelijcke termijnen van betalingen te laeten genougen, mits ontfangende ‘t gene wes de insolvente quartieren [zullen] mogen gevuechlijcken opbringen. Waerinne ghij denselven alle gunste ende bijstant na uwen vermogen doen ende bewijsen zult. Ende opdat d’ opbringen der voirscreven penningen noch beter zijnen voirtganck hebben mach, soe hebben wij doen expediëren briefven aen [allen] amptluijden ende ridderscap, die wij u hiermede overseijnden [om] hen deselve te doen bestellen. Lieve getrouwe, God zij [mit u].
Gescreven te Bruessel den Ven dach van novembris [1544].
Charles.
Verreijken.
×