Samenvatting
Achtkarspelen is een gemeente met een rijke geschiedenis. In dit boek wordt deze geschiedenis uitgebreid beschreven, van de ijstijden tot heden. Achtkarspelen, dat acht kerkdorpen betekent, is ontstaan in de buurt van de riviertjes de Lauwers en de Oude Ried. In de loop der tijden zijn er dorpen bij gekomen en dorpen verdwenen. Tegenwoordig bestaat Achtkarspelen uit twaalf dorpen.
Veel is er in de loop van de eeuwen veranderd. Nieuwe dingen zijn er bij gekomen, oude dingen zijn verdwenen. Zo loopt er geen vaart meer door Surhuisterveen, is het kanaal om Kootstertille en Stroobos heen gelegd, zijn de adellijke woningen uit Augustinusga en Buitenpost verdwenen, zijn de molens in Gerkesklooster afgebroken, bestaat de brink in Drogeham niet meer, zijn de bomen langs de weg door Twijzel gekapt, haalt Grutte Gelf in Surhuizum geen fecaliën meer op en zijn de plaggenhutten op de heide van Boelenslaan, Harkema en Twijzelerheide verdwenen. Er is echter ook veel nieuws voor in de plaats gekomen. Door de toenemende welvaart kwamen er sociale voorzieningen tot stand, werd er goede huisvesting gerealiseerd, werden wegen verhard en konden er veel voorzieningen op het gebied van cultuur, sport en welzijn verwezenlijkt worden. Het meest opvallend zijn toch wel de grote veranderingen die hebben plaats gevonden in de voormalige heidedorpen. Van streken waar eeuwenlang grote armoede heeft geheerst, zijn deze nederzettingen na de laatste wereldoorlog in enkele decennia uitgegroeid tot welvarende dorpen.
In dit boek wordt aandacht besteed aan de ontwikkelingen op het gebied van bestuur, openbare orde, bewoning, landschap, kerk, onderwijs, sociale omstandigheden, economie, infrastructuur en vervoer, gezondheidszorg en cultuur, sport en welzijn. Het boek is ingedeeld in vijf tijdsperioden met een onderverdeling in bovengenoemde thema's. Kortom, een aanrader voor iedereen die in de geschiedenis van Achtkarspelen geïnteresseerd is.