Samenvatting
'Landschap' roept eindeloze verwachtingen en associaties op: er is geen eenduidige, vastomlijnde beschrijving te geven van deze term. Het landschap is daarom uitermate geschikt als uitgangspunt voor filosofische vragen over de dynamiek van culturele centra, de visies van instituten en de evolutie van cultuur in een natuurlijke omgeving. Want van wie is dit land eigenlijk? Wie bezit het? Wie maakte het landschap? Wie bepaalde het culturele ritme? Wie claimt de grond? Dit boek wil deze vragen ontleden door ons mee te nemen op een tocht door het Friese terplandschap. Deze microstudie stelt vragen over culturele centra en landbezit. Met het groter worden van de Europese Unie, ontstaat er in Europa een groeiende belangstelling voor de nationale identiteit. Het landschap fungeert daarbij als een projectiescherm van imaginaire verwachtingen. Theorieën van Ton Lemaire, 'Filosofie van het landschap' (1970) en de post-kolonialistische benadering van cultuur van Homi K. Bhabha ('The Location of Culture', 1994), vormen een inspiratiebron voor deze fotografische reis door het Noord-Nederlandse landschap. Pietsie Feenstra (Sorbonne Nouvelle, Paris III) stelt in haar cultuur-historische essay een filmische tocht voor door het landschap, gebaseerd op een fotografische blik en gecombineerd met archiefonderzoek. Een fotoboek van het Friese dorp Wjelsryp uit 1978 vormt haar inspiratiebron, en wordt integraal in 'A Photographic Portrait of a Landscape' afgedrukt. Het beeldessay van Wapke Feenstra (myvillages.org) is samengesteld uit recente landschapsfoto's, dorpsfoto's gemaakt door bewoners, gedichten, grondkennis en een grasherbarium. In dit boek staat de landschapsvisie van de bewoners centraal. Over de auteurs Pietsie Feenstra is verbonden aan de Sorbonne Nouvelle, Paris III, bij de vakgroep Cinéma et Audiovisuel, Arts et Média, waar ze in 2001 promoveerde. Ze onderricht en maakt deel uit van de onderzoeksgroep Théâtres de la Mémoire van de Sorbonne. Ze publiceerde over de relatie tussen visuele cultuur en het schrijven van geschiedenis in een veranderende politieke context. Recent uitgebrachte publicaties zijn: 'Miradas sobre pasado y presente en el cine español (1990-2005)', met Hub. Hermans (red.), Rodopi, 2008; 'Mémoire du cinéma espagnol 1975-2007', (red.) CinémAction, 2009; 'New Mythological Figures in Spanish Cinema. Dissident Bodies under Franco, Amsterdam University Press', 2011. Wapke Feenstra is een beeldend kunstenaar die gebruik maakt van lokale kennis en de daarbij behorende dynamiek. Zoals in het mediaproject Former Farmland (tijdens Ars Electronica, Linz 2008 en Oldenburg 2009), waarin ze met foto's en herinneringen op een beeldscherm de blik op de woonomgeving verkent, verschuift en zelfs ter plekke laat omslaan. Met Bewegend Landschap - een kunstproject van 2009 - 2013 in Genk (België) en de weide omgeving - was het visueel aftasten van grondgebruik en de primaire industrie de focus. Feenstra betreedt doorgaans een bestaande visuele ecologie en stapt in een bestaand landschap (vaak ruraal, maar niet altijd) en ontlokt vervolgens nieuwe en actuele lezingen van de omgeving. myvillages.org Myvillages.org is in 2003 door Kathrin Böhm (Londen, UK) Wapke Feenstra (Rotterdam, NL) en Antje Schiffers (Berlin, GER) opgericht als internationaal platform. Het is een kunstenaarsinitiatief met een interesse in het platteland; de rurale omgeving is een plaats voor culturele productie en waar cultuur geproduceerd wordt. Onder de naam myvillages.org zetten ze langlopende samenwerkingsprojecten op zoals de Bibliobox en de International Village Shop. In verschillende samenstellingen organiseren ze multidisciplinaire symposia over het platteland; verkopen producten in tijdelijke winkels; publiceren boeken; vertonen films en doen mee aan tentoonstellingen. Zoals in 2011 in het Haus der Kulturen der Welt in Berlijn, waar ze een jaar lang eten en drinken verzamelden voor de te verwachten gasten. De voorraad werd getoond, verworven lokale kennis gedeeld en de bezoekers aten in vijf dagen de Vorratskammer leeg.