Samenvatting
De grote oorlog 1914-1918 in de Westhoek. Hoe voelde die eigenlijk aan? Dat was het uitgangsstandpunt van de vierdelige oorlogsreeks van 'De Grote Kroniek van Ieper'.
In de vier lijvige boekdelen 1914, 1915, 1916-1917, 1918-1924 ben ik op zoek gegaan naar de getuigenissen van mensen die de oorlog en zijn nasleep aan den lijve ondervonden.
Plaats van het gebeuren: de Westhoek. Met Ieper als episch centrum van een genadeloos conflict tussen de Duitsers die kost wat kost hun weg door deze streek willen banen en de geallieerde troepen die dat met alle mogelijke manier willen verijdelen.
Achteraf schrijven over 1914-1918 is natuurlijk eenvoudig nu we al lang de desastreuze afloop van het conflict kennen. Maar beeld je nu eens in dat je als lezer terugkeert naar Ieper in het begin van het illustere jaar 1914 en werkelijk niets laat uitschijnen dat het vertrouwde leven binnenkort compleet weggeveegd zal worden. Een oorlog die vier jaar zal duren? Niets daarvan stond toen in de sterren geschreven!
Chronologie is de basis van deze boekenreeks. Dag na dag beleef je als lezer de gebeurtenissen van de betrokken mensen in een oorlog die proporties gaat aannemen die men zich amper kan voorstellen. Als lezer stap je in het leven van burgers, vluchtelingen, soldaten, officieren, geestelijken, hulpverleners, journalisten.
Met als rode draad het grote onbekende van wat de toekomst in petto houdt. De pijn, angst, fysiek en emotioneel afscheid nemen van een vroeger leven, de breuk met het verleden, de vrees voor het onbekende, ziekte, kou, onzekerheid. De dood die elke dag zowel fysiek als geestelijk de menselijke poriën vult.
Het uitzichtloze van al die ellendige dagen die vier jaar lang – dag na dag – de revue passeren. Het verlies van dierbaren, de hoop en de desillusie, de 'terug naar af' gevoelens, de woekerende honger voor mens en dier. De onvoorstelbare wreedheid en barbaarsheid, het verlies van elke menselijke waardigheid, de aftakeling van je thuisland, van alles wat de mensen lief was.
'De Grote Kroniek van Ieper' probeert zich in te leven in al die levens, op basis van de schriftelijke getuigenissen van handschriften, oude boeken, krantenartikelen, persoonlijke ervaringen. Het resultaat is veel meer dan nog maar eens een oorlogsboek. Wat honderd jaar geleden gebeurde in de Ieperse Westhoek is nu nog altijd brandend actueel. Het is dan ook best griezelig dat men '1914' perfect kan transponeren naar onze dagen anno 2022. Letterlijk en figuurlijk 'brandend actueel', zo kan je deze reeks beslist noemen.
Ivan Vanherpe
Thuiswinkel Waarborg