Fragment

“Oogcontact gaat boven elke conversatie”, aldus de Canadese dichteres, Christina Strigas.

Omdat het heel intens kan zijn, houden we oogcontact meestal oppervlakkig.
Echt oogcontact gaat altijd diep, het is meer dan kijken alleen, het is zien. Elkaar aankijken gaat via gezicht tot gezicht en elkaar zien gaat van ziel tot ziel.

Echt oogcontact maken is zich presenteren en een ander aanmoedigen dan wel uitdagen om zich te laten zien.

Druk je persoonlijkheid uit in je blik en druk uit in je blik dat je je mannetje of vrouwtje staat. Straal tegelijkertijd kracht en mildheid uit. Wees sterk, geïnteresseerd en warm. Veredel je blik met sympathie, glimlach de ander ‘in zijn gezicht’ toe!

Laat je verdedigingslinies vallen en prik met je stoutmoedige en vriendelijke blik door de barrières van een ander heen. Zo ontstaat een echt contact. Echt oogcontact hebben is een ‘plakje taart snijden’ uit de werkelijkheid en die met elkaar delen.
Geïnteresseerd goede vragen stellen weegt niet op tegen interesse opwekken met levenslustige ogen. Spreek met je mond, maar zeg het belangrijkst met je ogen.

Rem jezelf niet af, durf je blik los te laten als een jong hondje tijdens een boswandeling. Met een vrolijke blik kijk je jouw date recht in de ogen. Ogen van twee mensen die daten kunnen vonkende vuurstenen worden als je elkaar recht in de ogen durft aan te kijken.

Of in de woorden van de Amerikaanse auteur, Yahia Lababidi: “Oogcontact is hoe zielen vlamvatten.”
Maak goed oogcontact bij een begroeting. Het is niet genoeg om naar de ander te kijken. Kijk om te (door)zien wie de ander is.
‘Kijken om te zien’ dwingt je om net ietsje langer en nieuwsgieriger naar de ander te kijken dan hij gewend is. De ander voelt zich gezien, want jij schenkt aandacht en maakt contact.
Houd het oogcontact tijdens het hele gesprek. Als je aan het woord bent, kijk af en toe weg om niet te staren. Als je aan het luisteren bent, kijk dan de ander gerust de hele tijd bevestigend aan.

Waar je bij het kennismaken nieuwsgierig keek, kijk je nu sterk, goedkeurend en met sympathie. Kijk lager noch hoger dan de ooglijn van de ander.
Schenk ietsje meer aandacht aan een hoogstgeplaatst persoon, maar verwaarloos de rest zeker niet. Maak oogcontact met iedereen.
Neem even zorgvuldig afscheid als je kennisgemaakt hebt. Geef niet zomaar een handje en draai je niet zomaar weg. Maak alweer een fractie langer oogcontact. Straal warmte en sympathie uit. Bevestig de band die je hebt gekregen tijdens het gesprek.

“Oplettendheid, mijn zoon, is wat ik je mag aanraden. Bij dat, waarbij je bent, te zijn met gans uw ziel”, aldus de Duitse dichter Friedrich Rückert.
Je verdoet je tijd als je kijkt zonder te zien. Kijken zonder zien is nauwelijks meer dan voor je uitstaren, net als een kat doet vlak voordat hij in slaap valt. Kijk niet halfbewust, maar om een diagnose te maken van de situatie. Zeker als het gaat om belangrijke gesprekken, kijk om te zien hoe het ermee zit.

Sla goed gade wat het gesprek doet met je gesprekpartner. Let vooral goed op lichaamstaal en zichtbare emoties. Probeer te raden hoe de ander zich voelt. Voer de hele tijd een gesprek in jezelf over het gesprek dat gaande is. Vraag je af, wat verzwijgt de ander?

Dan kan het je lukken om de juiste dingen te zeggen op het juiste moment. Weinig is leuker dan dat, want meestal komen we pas achteraf op de juiste woorden.
(…)
“Als articulatie onmogelijk is, schiet gesticulatie te hulp”, aldus de Amerikaanse auteur William Safire.
Wat schmink voor een gezicht doet, doet een goede gesticulatie voor je communicatie, het accentueert wat je belangrijk vindt en het maakt je zowel duidelijker als sierlijker.

Gesticuleren mag dan cultuur- en persoonsgebonden zijn, er zijn genoeg gemeenplaatsen. Vermijd uitschieters in gesticulatie, zowel te weinig als te veel. Ongeacht de cultuur, een beheerste (maar geen stijve) gesticulatie is het beste uitgangspunt. Begin met rustige gebaren. Uit beheersing kun je de gesticulatiepieken opklimmen en weer afdalen.

Een speelse afwisseling is altijd beter dan onderkoeld of overenthousiast gesticuleren. Gesticulatie, die stof oplevert voor karikaturisten en parodisten, is een slechte gesticulatie. Een goede gesticulatie is een zelfverzekerde gesticulatie die overgaat in enthousiasme, waar gepast, en dan weer terugkeert naar vrolijke zelfbeheersing.

Je lichaamstaal maakt je zelfbeeld zichtbaar voor anderen. Om de Amerikaanse auteur Peter Guber te parafraseren: “Je lichaamstaal, je ogen, je energie vertellen wie je bent voordat je überhaupt je mond opendoet.”

Mensen die zichzelf geweldig vinden, stralen dat uit. Ze worden meestal schromelijk overschat. Andersom, als je een laag zelfbeeld hebt, word je onderschat. Door de onderschatting keldert je zelfbeeld, met als gevolg nog meer onderschatting en een nog lager zelfbeeld…
Het is een inkoppertje, anderen onderschatten je omdat jij jezelf onderschat en niet omdat je de onderschatting verdient. Onderbreek de vicieuze cirkel. Besef goed dat anderen te zien krijgen wat jij van jezelf vindt en niet hoe je werkelijk bent.
(…)

Iemand die denkt geen mensenkennis te hebben, moet ik nog leren kennen.
Levenservaring is op lange termijn de beste ‘mensenkenner’. Op korte termijn gaan we het meestal op de lichaamstaal af.
Overhaast niet met het interpreteren van lichaamstaal.
Oordeel nooit op basis van een enkel signaal. Er zijn zoveel variabelen in het spel, zoals je vooroordelen, de context, culturele achtergrond, persoonlijke tikken…

De cultuur en vooral de context zijn de beste sleutels tot lichaamstaal.
Als twee Noord-Afrikanen tegen elkaar schreeuwen, dan is de kans groot dat ze gewoon gepassioneerd aan het praten zijn, terwijl als twee Scandinaviërs dat doen, ze een flinke ruzie hebben.

Als een aantrekkelijke vrouw aan haar haar zit, denk je al gauw dat ze je seksueel aantrekkelijk vindt. Maar als je oma dezelfde beweging maakt, merk je het niet eens. En als je het wel merkt, denk je er niets bij.

Ooit hield ik een praatje voor een groep managers. De sfeer was uitstekend en ik stond te praten tegen een publiek van vrolijke gezichten. De hoogste baas in de eerste rij, pal voor me, uitgezonderd. Hij keek bijzonder saggerijnig.
Ik werd me langzamerhand meer bewust van hem dan van de rest van de positief gestemde zaal. Ik sprak alleen nog voor hem. Ik probeerde verbaal en non-verbaal zijn stemming te keren, zonder succes.
Na afloop kwam hij als eerste op me af en zei: “Wat een leuk verhaal, dankjewel!”
Ik was zo perplex dat ik niet meer weet wat ik antwoordde. Sindsdien richt ik me nooit meer op ‘saggerijnige’ gezichten in het publiek, maar juist op de vrolijke. Want juist die moet je niet kwijtraken.
Trek dus geen overhaaste conclusies. Lichaamstaal is geen glazen bol, als je hem voor vriend wilt houden moet je er voorzichtig mee omspringen.
(…)

Soms moet je je lichaamstaal een handje helpen. Het kan gebeuren in je leven dat je zakelijk (of privé) moet schitteren juist op het moment dat je niet lekker in je vel zit. Op zulke zwakke momenten is een laag sterke vernis het beste wat je kunt gebruiken. Ook een broze nagel kan de schoonheidsprijs winnen met een likje mooie lak. Gebruik de lichaamstaal die hoort bij wat je wilt uitstralen. Het aangenomen ‘masker’ zal je snel functioneel maken, voor zolang nodig is. Het is overleven in een lastig moment. De bron van ons woord ‘persoonlijkheid’ is het oud-Griekse begrip ‘persona’, dat ‘masker’ betekent. Het vermogen om bij een moeilijke levensrol het juiste ‘masker’ op te zetten is een zegen. Wat moet, dat kan.

Uitstraling heeft iets ongrijpbaars. Je kunt de uitstraling van iemand niet zien, alleen voelen, maar om het te voelen moet je wel naar die iemand kijken.
Net als de warmte van een radiator, is uitstraling een energie die diep uit je binnenste komt. Het is je onzichtbare visitekaart. In je uitstraling komen alle facetten van je persoonlijkheid bij elkaar. Op basis daarvan bepalen anderen wat ze van je vinden.
Uitstraling is een verzamelnaam voor karakter, lichaamstaal, gedachten, gevoelens, denkbeelden, zelfbeeld, ambities, doelen, verwachtingen, verleden, passies, kijk op de toekomst en dan pas je uiterlijk…

Luister naar de Filipijnse actrice Heart Evangelista: “Het innerlijke vertrouwen is weten wie je bent, geloven in je dromen en je hart volgen. Dat is wat je van binnenuit doet stralen.”

Een negatieve uitstraling vindt niemand leuk. Er zijn heel weinig levenssituaties waarbij een verslagen lichaamstaal passend en begrijpelijk is.
In sociale situaties waarin je wilt of moet stralen is een positieve uitstraling haast verplicht. Lichaamstaal die lijkt op die van een triomfantelijke doch bescheiden bokser is misschien de beste metafoor voor een optimale lichaamstaal.
Winnende lichaamstaal werkt als een natuurlijke doping.
Ontspannen staan met de schouders naar achteren, kin lichtelijk omhoog, benen stevig op de grond, ademhaling vanuit de buik en een voldane doch vriendelijke blik die de hele wereld aankan.

Mensen met een hoge status vinden we over het algemeen interessanter dan die met een lage status. Succes betovert. Geld, roem, macht en/of uiterlijk zijn de grootste statusverschaffers. Het gedrag en de houding van de rijken en machtigen schikt zich naar hun status.
Maar je hoeft beroemd noch machtig te zijn om een hoge status uit te stralen.
Zelftevredenheid en zelfvertrouwen zijn al genoeg.
Zolang je geen arrogantie uitstraalt, maar juist toegankelijk en `normaal` blijft, maakt een hoge eigendunk je alleen maar leuk.

Let op de gezichtsuitdrukking van de ander om gezichtsverlies te voorkomen. Mensen die je leuk vinden, kijken je vaak aan. Ze lachen om je opmerkingen en lachen je toe. Soms raken ze je ook aan.
Als je het tegenovergestelde merkt, bespaar jezelf dan de afgang.
Afgewezen worden door de lichaamstaal doet minder pijn dan ‘door gesproken taal’.
Zet bij een afwijzende lichaamstaal niet door, maar trek je conclusies. Houd het leuk voor jezelf en voor anderen.
Stel dat je aan iemand vertelt dat je erg met hem meeleeft. Dan kun je niet rondstaren als hij tegen je praat. Laat je lichaamstaal nooit je boodschap ontkrachten of afzwakken. Als je je boodschap afzwakt met ongepaste lichaamstaal dan ben je geloofwaardig noch leuk. Wat je mensen ook wilt ‘wijsmaken’, je lichaamstaal moet meewerken. Laat je taal en je lichaamstaal samenwerken en elkaar niet tegenwerken.

Als mensen iets anders zien dan horen, vertrouwen ze het niet.
Een voorbeeld: Je kunt het schudden als je vertelt dat je vriendelijk bent maar je straalt het (net) niet uit. Mensen bestempelen je meteen als ‘vaag’ en misschien krijg je geen tweede kans om het tegendeel te bewijzen. En mocht je toch een tweede kans krijgen, dan zul je extra je best moeten doen om ze te overtuigen.

Het is in feite heel simpel, mensen kunnen je zien als een eerlijk persoon of als iemand die oneerlijk is. De keuze is aan jou. Bekrachtig je boodschap met je lichaamstaal. Je lichaamstaal dient je ‘verbale taal’ te versterken. Gebruik het liever in je voordeel dan in je nadeel.

(…)
“Vergeet nooit dat jouw geklets andermans verveling is”, aldus de Amerikaanse auteur Helen Gurley Brown.

Een echte smaakmaker laat altijd genoeg ruimte over voor anderen.
Om met Amerikaanse schrijfster Lucy Maud Montgomery te spreken:
“Complimenteer jezelf niet voor de mooie woorden die je gezegd hebt maar voor die, die je verzwegen hebt.”

Wanneer aan het woord, praat elegant en laat je stem los. Begin je zinnen niet zo: “Ik wil me er niet mee bemoeien, maar…”, of: “Als je het mij vraagt…”, en dergelijke. Een dergelijke inleiding spreekt je woorden soms tegen en zwakt ze altijd af. Draai niet om de hete brij, zeg gewoon waar het op staat, zo direct en beleefd mogelijk.

(…)

Elegant praten doe je zonder overbodig geluid en met een levendige stem. Volgens de Italiaanse schrijver Baldassare Castiglione, kun je woorden het best versieren met een “heldere, duidelijke, zuivere en aangenaam luide stem.”
Voor de Oude Ariërs was: “Behalve de betekenis ook het geluid van een gezang heilig”, aldus de Amerikaanse auteur Karen Armstrong. Ze geloofden dat luisteren hen dichter bij de gewijde bracht.

Praat niet binnensmonds, klink niet te hoog noch te laag, schel noch hees.
Klink vloeiend, zuiver en helder of werk eraan. De stem is een boeket van emoties. Met de toonhoogte, intonatie, kleur en melodie raak je diepere emotionele lagen dan met de inhoud. Woorden dansen op muziek van de spraakklank en het timbre echoot door in het hart van de luisteraar.

We zien graag wat er in iemand omgaat. Een roerloos gezicht verontrust ons diep.
Zonder zichtbare emoties is onze communicatie een doolhof. Emotie is informatie en actie ineen. “Totdat een mens zijn emotie heeft getoond, weet hij nog niet welke emotie het is. Tonen ervan is derhalve een ontdekking van zijn eigen emoties”, aldus de Britse filosoof Robin George Collingwood.

Leef mee met wat je vertelt. Je verdriet hoort bij een verdrietig verhaal en je verontwaardiging bij een verhaal over onrecht. Zorg dat je emotie klopt bij je verhaal, want als dat niet het geval is, dan lijkt het alsof er iets niet klopt met jou.
Emotioneel geremd zijn kent geen voordelen: maak van je emotionele leven geen potje poker, laat je troefkaarten duidelijk zien. Maak er evenmin een emotioneel vuurwerk van. Te emotioneel zijn eindigt vaak in slechts een emotie – verdriet.

De Oudgriekse filosoof Aristoteles adviseert: “Richt de juiste emotie op de juiste persoon, op de juiste plaats, op het juiste moment en in de juiste mate.”
Wees wel gul met goedkeurende emoties en gierig met de afkeuring. Zo maak je vrienden en blijf je weg van conflicten.
Een goedkeurende blik moedigt mensen aan om iets te vertellen en te delen.
Delen schept een band.
Een positieve kijk op de wereld zorgt ervoor dat anderen jou in een positief licht zien. Het is de beste manier van kijken naar de werkelijkheid en naar de mensen.
Om de Franse schrijver en politicus Alphonse de Lamartine te parafraseren: “Als een mens maar een enkele blik zou hebben om aan iemand te geven, zou het een goedkeurende blik moeten zijn.”

Het belangrijkste doel van bijna elke gesprek is dat je sympathiek overkomt. Een kant-en-klaar gedragsrecept hiervoor is: wees niet negatief, egocentrisch, banaal, oppervlakkig, agressief, passief, monotoon, slap, overenthousiast, afgeleid, praatziek…

Wees wel: positief, empathisch, geïnteresseerd, aardig, vriendelijk, verrassend, levendig, vrolijk, gefocust, praat minder dan je gesprekspartner…

“De ware zin van conversatie bestaat veel minder in er zelf veel zin in te tonen, dan die bij anderen op te wekken. Wie in een gesprek met u tevreden over zichzelf en over zijn geest is, is ook volkomen tevreden over u”, vat de Franse auteur Jean de la Bruyère het perfect samen.
(…)
Spreek niet zomaar met iemand, maar omdat je op dat moment het liefst juist met die persoon spreekt.
(…)
Voer je gesprekken volgens de gouden regel: laat de ander meer aan het woord, maar geef zelf meer complimentjes.
(…) ×