€ 90,00

ePUB ebook

niet beschikbaar

PDF ebook

  € 41,25

Basisboek Vacuümtechniek

editie 2-2018 (1ste ed 2000), update 2021-01

Bert Suurmeijer, Theo Mulder, Jan Verhoeven • Boek • hardback

  • Samenvatting
    Geheel herziene versie van het in 2000 door de Nederlandse Vacuümvereniging NEVAC uitgegeven 'Basisboek Vacuümtechniek', inmiddels uitgegroeid tot een erkend standaardwerk en met 2 herdrukken "bestseller" op het vakgebied der vacuümtechniek in de Nederlandse taalregio. Deze nieuwe editie bevat alle innovaties van de 21e eeuw in het vacuümdomein. Een onmisbare hulpbron voor onderzoekers, ingenieurs, onderhoudspersoneel en verkoopmanagers die zich bezighouden met vacuümgerelateerde onderwerpen.
    Achttien jaar gebruik van de 1ste editie in talloze vacuümcursussen hebben bewezen dat het boek niet alleen een uitstekend naslagwerk is, maar ook een voortreffelijk cursusboek vanwege zijn unieke "getrapte" structuur, waarbij de specifiek voor HBO’ers en academici bedoelde verdiepingsstof met een kantlijnstreep is gemarkeerd. Zónder verdiepingsstof resteert een samenhangend en goed leesbaar cursusboek op MBO-niveau. Als het ware "twee boeken in een". Perfect geschikt voor (gecombineerd) vacuümonderwijs op hoger en middelbaar niveau. Om de aantrekkelijkheid als boek voor cursussen én zelfstudie verder te vergroten, zijn in deze 2de editie niet alleen de korte antwoorden bij de hoofdstukoefeningen opgenomen, maar ook hun complete uitwerkingen. Docenten, studenten en cursisten zullen het boek ervaren als een evenwichtige synthese tussen moderne vacuümpraktijk en verklarende physica.

    Sinds kort is het 'Basisboek Vacuümtechniek' ook verkrijgbaar als E-book. Eenvoudig te installeren op smartphone, tablet, laptop of pc, waarmee men altijd en overal een bron van informatie over vacuümonderwerpen bij de hand heeft.

    Het 'Basisboek Vacuümtechniek' is een uitgave onder auspiciën van de NEVAC, die hiermee een van haar belangrijke doelstellingen, namelijk de verbreiding van kennis op het vakgebied der vacuümtechniek, een passend podium verleent.

    Tevens uitgegeven in het Engels onder de titel 'Vacuum Science and Technology', verkrijgbaar als hardback en E-book, zie https://www.book-vacuum-science-and-technology.com.
  • Productinformatie
    Binding : Hardback
    Distributievorm : Boek (print, druk)
    Formaat : 190mm x 240mm
    Aantal pagina's : 774
    Uitgeverij : sumuver (suurmeijer-mulder-verhoeven)
    ISBN : 9789082947700
    Datum publicatie : 11-2018
  • Inhoudsopgave
    Hoofdstuk 1 Basisbegrippen
    1.1 Inleiding 1
    1.2 Historisch overzicht 2
    1.3 Moleculen en atomen 5
    1.4 Aggregatietoestanden 8
    1.5 Kinetische gastheorie 9
    16. Snelheid en energie van gasdeeltjes; verdelingsfunctie van Maxwell 11
    1.7 Druk van een gas 18
    1.8 Ideale gaswet 21
    1.9 Wet van Dalton 22
    1.10 Wet van Avogadro; toestandsvergelijking voor een ideaal gas 23
    1.11 Van der Waals toestandsvergelijking 25
    1.12 Gemiddelde vrije weglengte 26
    1.13 Invalsdichtheid 33
    1.14 Energiestroom naar een wand 34
    1.15 Verzadigde dampdruk; verdampingssnelheid 36
    1.16 Transportverschijnselen in gassen 39
    1.17 Transport van een fysische grootheid G in een gas bij hoge druk 40
    1.18 Viscositeit 42
    1.18.1 Hoge druk 42
    1.18.2 Lage druk 45
    1.19 Thermo-moleculaire gasverplaatsing 48
    1.20 Warmtegeleiding 49
    1.20.1 Hoge druk 49
    1.20.2 Lage druk 53
    1.21 Diffusie 58
    1.21.1 Diffusievergelijkingen van Fick 58
    1.21.2 Zelfdiffusie 59
    1.21.3 Wederzijdse diffusie 61
    Oefeningen bij hoofdstuk 1

    Hoofdstuk 2 Interactie tussen gas en vaste stof
    2.1 Inleiding 69
    2.2 Fysische adsorptie 69
    2.3 Waarom geen spiegelreflectie? 71
    2.4 Lennard-Jones potentiaal 73
    2.5 Adsorptiesnelheid 77
    2.6 Verblijftijd 78
    2.7 Desorptiesnelheid 80
    2.8 Adsorptie-desorptie evenwicht 82
    2.9 Adsorptie-isothermen 83
    2.9.1 Monomoleculaire of Langmuir-adsorptie 83
    2.9.2 Multimoleculaire of BET-adsorptie 85
    2.10 Oppervlakte-migratie; mobiele en gelokaliseerde adsorptie 88
    2.11 Poreuze materialen; persorptie 89
    2.12 Chemische adsorptie 92
    2.13 Condensatie aan een koud oppervlak 96
    2.14 Absorptie, diffusie en permeatie 97
    2.15 Ontgassing 104
    Oefeningen bij hoofdstuk 2

    Hoofdstuk 3 Gasstromingsprocessen in de vacuümtechniek
    3.1 Inleiding 109
    3.2 Hoofdwetten thermodynamica 112
    3.2.1 Eerste hoofdwet 112
    3.2.2 Tweede hoofdwet; isentroop proces 115
    3.2.3 Toestandsvergelijking 116
    3.3 Overzicht stromingswetten 118
    3.3.1 Continuïteitswet 118
    3.3.2 Energievergelijking 120
    3.3.3 Impulsvergelijking 124
    3.4 Supersone stroming door een tuit of diafragma 125
    3.5 De schokgolf 133
    3.6 Laminaire stroming 139
    3.7 Geblokkeerde stroming door een buis 143
    3.8 Moleculaire stroming 145
    3.8.1 Moleculaire stroming door een opening 145
    3.8.2 Moleculaire stroming door een (cilindrische) buis 146
    3.9 Definitie van het begrip ‘geleidingsvermogen’ 149
    3.10 Geleidingsvermogen bij supersone stroming 151
    3.11 Geleidingsvermogen bij laminaire stroming 152
    3.12 Geleidingsvermogen bij geblokkeerde stroming 155
    3.13 Geleidingsvermogen bij moleculaire stroming 156
    3.14 Geleidingsvermogen in het overgangsgebied tussen viskeuze en moleculaire stroming 164
    3.15 Geleidingsvermogen van gecompliceerde elementen 165
    3.16 Pompsnelheid 165
    3.17 Rekenvoorbeelden in een vacuümsysteem 167
    Oefeningen bij hoofdstuk 3

    Hoofdstuk 4 Vacuümpompen en pompsystemen
    4.1 Inleiding 174
    4.2 Definities 177
    4.3 Compressieprocessen in transportpompen 181
    4.4 Natte rotatiepompen 183
    4.4.1 Vloeistofringpomp 183
    4.4.2 Draaischuifpomp 190
    4.4.3 Gasballast 196
    4.4.4 Schottenpomp 204
    4.4.5 Draaizuigerpomp 206
    4.4.6 Het gebruik van olie-afgedichte rotatiepompen in de praktijk 209
    4.5 Vloeistofstraalpompen 214
    4.6 Dampstroompompen 216
    4.6.1 Stoomstraalpomp 225
    4.6.2 Diffusiepomp 228
    4.6.3 Diffusiepompoliën 239
    4.6.4 Het werken met een diffusiepompsysteem 241
    4.6.5 Wenken en veiligheidsmaatregelen bij een diffusiepompsysteem 245
    4.6.6 Boosterpomp 246
    4.7 Oscillatiepompen 247
    4.7.1 Zuigerpomp 247
    4.7.2 Membraanpomp 249
    4.8 Droge rotatiepompen 251
    4.8.1 Zijkanaalverdichter 252
    4.8.2 Droge schottenpomp 255
    4.8.3 Scrollpomp 256
    4.8.4 Rootspomp 259
    4.8.5 Klauwpomp 276
    4.8.6 Schroefpomp 284
    4.9 Moleculairpompen 286
    4.9.1 Moleculaire dragpomp (MDP) 288
    4.9.2 MDP/zijkanaalpomp 297
    4.9.3 Turbomoleculairpomp (TMP) 302
    4.9.4 Technische ontwikkeling en eigenschappen van de turbomoleculairpomp 310
    4.9.5 Het werken met een turbomoleculairpompsysteem 318
    4.9.6 Hybride moleculairpomp (HMP) 320
    4.10 Gasopslagpompen 324
    4.10.1 Sorptiepomp 325
    4.10.2 Getterpomp 336
    4.10.3 Getterionenpomp 343
    4.10.4 Kryopomp 353
    4.10.5 Het werken met een kryopompsysteem 364
    4.11 Pompkeuze 367
    4.11.1 Te verpompen gashoeveelheid Q 367
    4.11.2 Gewenste werkdruk p 368
    4.11.3 Benodigde pompsnelheid S 369
    4.11.4 Economische aspecten 369
    4.11.5 Het verpompen van giftige, agressieve of explosieve gassen en dampen 370
    4.11.6 Het verpompen van veel gas 373
    4.11.7 Het verkrijgen van ultrahoogvacuüm 374
    Oefeningen bij hoofdstuk 4

    Hoofdstuk 5 Drukmeting
    5.1 Inleiding 385
    5.2 Absolute drukmeters 388
    5.2.1 U-buis manometer 388
    5.2.2 McLeodmanometer 391
    5.2.3 Knudsenmanometer 395
    5.3 Mechanische (aneroïde) manometers 403
    5.3.1 Bourdon manometer 403
    5.3.2 Capsuleveermanometer 405
    5.3.3 Mechanische membraanmanometer 406
    5.3.4 Piëzo-resistieve membraanmanometer 407
    5.3.5 Condensatormembraanmanometer 411
    5.4 Viscositeitsmanometers 415
    5.4.1 Spinning rotor manometer 415
    5.4.2 Kwartskristal frictiemanometer 419
    5.5 Warmtegeleidingsmanometers 422
    5.5.1 Principe en werking 422
    5.5.2 Configuraties en meetmethodes 430
    5.6 Ionisatiemanometers met hete kathode 435
    5.6.1 Principe en werking 435
    5.6.2 Eigenschappen 443
    5.6.3 Configuraties 450
    5.7 Ionisatiemanometers met koude kathode 459
    5.7.1 Principe en werking 459
    5.7.2 Eigenschappen 463
    5.7.3 Configuraties 465
    Oefeningen bij hoofdstuk 5

    Hoofdstuk 6 Partiële drukmeters en gasanalyse
    6.1 Inleiding 472
    6.2 De ionenbron 474
    6.3 Het massa-analyse gedeelte; scheidend vermogen 481
    6.4 180° sectorveldspectrometer 486
    6.5 Quadrupool massaspectrometer 493
    6.6 Autoresonant trap massaspectrometer 501
    6.7 De ionencollector; electron multipliers 507
    6.8 Interpretatie van restgasspectra 511
    6.9 Spectrumanalyse 516
    6.10 Spectra van systemen 520
    Oefeningen bij hoofdstuk 6

    Hoofdstuk 7 Metingen aan pompeigenschappen
    7.1 Inleiding 528
    7.2 Het meten van de bereikbare einddruk 528
    7.3 Pompsnelheidsmetingen 530
    7.3.1 Constant volume methode 531
    7.3.2 Constante druk methode 534
    7.4 Pompsnelheidsmeting aan een hoogvacuümpomp 537
    7.5 Het meten van de compressieverhouding 539
    Oefeningen bij hoofdstuk 7

    Hoofdstuk 8 Dichtheidscontrole
    8.1 Inleiding 542
    8.2 Begripsvorming 543
    8.3 Lekdetectiemethoden 545
    8.3.1 Overdrukmethodes 546
    8.3.2 Onderdrukmethodes 548
    8.3.3 Atmosfeermethode versus ‘bombing’ 552
    8.4 Het gebruik van helium als testgas 554
    8.5 Symptomen van lekkage in systemen 557
    8.6 Het lektesten en lekzoeken 560
    8.7 Heliumlekzoekers 561
    8.7.1 De massaspectrometer 561
    8.7.2 De pompgroep 563
    8.7.3 Responstijd 566
    8.7.4 Gevoeligheid 569
    8.7.5 Testlek 571
    8.8 Lektesten van systemen met totaaldrukmer of RGA 572
    8.9 Snuffelsystemen 575
    8.9.1 Heliumsnuffeltester 576
    8.9.2 Waterstoflekdetector 577
    8.9.3 Penningsnuffelaar 578
    8.9.4 Halogeenlekdetector 579
    8.9.5 Multigas snuffelsystemen 581
    8.10 Het lekzoeken van complete vacuümsystemen 583
    8.11 Enkele richtlijnen voor het zoeken naar en voorkomen van lekken 592
    Oefeningen bij hoofdstuk 8

    Hoofdstuk 9 Verbindingen en componenten
    9.1 Inleiding 598
    9.2 Losneembare verbindingen 598
    9.2.1 Flenzen met elastomeerafdichting 599
    9.2.2 Het Pneurop flenzensysteem 603
    9.2.3 Flenzen met metaalafdichting 604
    9.2.4 Bekende flensconstructies voor metaalafdichting 604
    9.3 Permanente verbindingen 605
    9.3.1 Lassen 607
    9.3.2 Solderen 612
    9.3.3 Metaal-glas en metaal-keramiek verbindingen 615
    9.3.4 Lijmen 615
    9.4 Vacuümdoorvoeren 616
    9.4.1 Elektrische doorvoeren 616
    9.4.2 Mechanische doorvoeren 617
    9.4.3 Manipulatoren 621
    9.4.4 Vloeistofdoorvoeren 622
    9.4.5 Kijkvensters 622
    9.5 Afsluiters 623
    9.5.1 Afdichtingsconstructies 623
    9.5.2 Bewegingsmechanismen 626
    9.5.3 Uitvoeringsvormen 626
    9.6 Gasinlaatsystemen 630
    9.6.1 Naaldventielen 630
    9.6.2 "All metal’ uhv/xhv doseerventielen 631
    9.6.3 Permeatieventielen 632
    9.6.4 Mass flow controllers 634
    9.7 Balgen 635
    9.7.1 Golfbalg 636
    9.7.2 Membraanbalg 636

    Hoofdstuk 10 Materiaalkeuze, smering, reiniging, werkdiscipline
    10.1 Algemene materiaalkeuze overwegingen 637
    10.2 Vacuümtechnische eigenschappen van materialen 638
    10.3 Ontgassing van oppervlakken 641
    10.4 Ontgassing vanuit de bulk 642
    10.5 Het meten van ontgassing 643
    10.6 Gasdoorlaatbaarheid 645
    10.7 Dampdruk van materialen 648
    10.8 Ontleding van materialen 654
    10.9 Samenvatting ontgassingsverschijnselen 656
    10.10 Specifieke keuze overwegingen metalen en legeringen 657
    10.11 Specifieke keuze overwegingen glas 661
    10.12 Specifieke keuze overwegingen keramiek 663
    10.13 Specifieke keuze overwegingen kunststoffen 665
    10.14 Smeermiddelen in de vacuümtechniek 670
    10.14.1 Droge smering 672
    10.14.2 Natte smering 673
    10.15 Reinigingstechnieken 673
    10.15.1 Bulkontgassing 674
    10.15.2 Het fysisch oppervlak 674
    10.15.3 Verontreiniging aan oppervlakken 674
    10.15.4 Geadsorbeerde gassen en dampen 678
    10.16 Werkdiscipline 680
    10.16.1 Wat schoon is moet schoon blijven 680
    10.16.2 Pompprocedures 681
    10.16.3 Bedieningsfouten en storingen 682

    Appendices
    A Eenheden en symbolen 684
    B Tabellen en grafieken 688
    C ISO-symbolen voor vacuümonderdelen 703
    D Eigenschappen en toepassingen van materialen 708

    Antwoorden bij de oefeningen 714

    Uitwerkingen bij de oefeningen 720

    Trefwoordenregister 742
  • Reviews (9,2 uit 3 reviews)
    Wil je meer weten over hoe reviews worden verzameld? Lees onze uitleg hier.

    20-09-2019
    Synthese van fundamentele vacuümfysica en moderne praktijk
    De grondbeginselen van de vacuümwetenschap zijn al bekend sinds de 17e eeuw en de structurele basistechnieken vanaf het begin van de vorige eeuw. Sindsdien heeft zich de kennis betreffende de vacuümfysica en -techniek via een ruime selectie van specialistische boeken verspreid naar geinteresseerden over de hele aardbol. Dus waarom zouden we alweer een nieuw boek over vacuümfysica en techniek nodig hebben? Ongetwijfeld wordt iedere wetenschapper,ingenieur of technicus wel eens geconfronteerd met een situatie waarin hij/zij vast komt te zitten in een in eerste instantie onbegrijpelijk onderwerp en dan plotseling "het licht ziet" na lezing over hetzelfde onderwerp in een ander wetenschappelijk boek. Een nieuw boek met een andere "verfrissende" kijk op hetzelfde onderwerp is daarom altijd welkom. Bovendien ontwikkelt ook de vacuümtechniek zich voortdurend naar nieuwe toepassingsmogelijkheden die op hun beurt aanpassingen van bestaande apparatuur en de ontwikkeling van nieuwe producten vereisen. Een kwalitatief goed nieuw vacuümboek weerspiegelt deze actuele ontwikkelingen en biedt zo zicht op de nieuwste stand der techniek. De lezer zal zo'n boek waarderen omdat het hem/haar begeleidt naar hedendaagse kennis die direct toepasbaar is in onderzoek en industriële werkomgeving. In het voorwoord bij deze 2de editie van het 'Basisboek Vacuümtechniek' (BBVT) memoreren de auteurs de ontwikkeling vanuit de 1ste editie van dit boek uit 2000. Voor degenen die bekend zijn met die voorganger en overwegen om deze geheel vernieuwde versie aan te schaffen, een welkome hulp bij hun beslissing. De inhoudsopgave toont het hele spectrum van vacuümwetenschap en -techniek, goed georganiseerd in tien uitvoerige hoofdstukken. De eerste drie daarvan omvatten de grondbeginselen van de fysica noodzakelijk voor het begrijpen van de techniek van het produceren en handhaven van vacuüm: een aantal basisbegrippen, de interactie van gassen met vaste oppervlakken en stromingsverschijnselen bij hoge en lage druk. De volgende vier hoofdstukken gaan over het produceren van vacuüm en het meten van lage drukken. De laatste drie zijn tenslotte gewijd aan de "fijne kunst" van het construeren, bedienen en onderhouden van vacuümsystemen. Het boek bezit een ruim formaat met een gemakkelijk leesbare tekst, overzichtelijke formules en een overvloed aan verhelderende diagrammen en afbeeldingen, de laatste deels in kleur. Na een korte maar zeer interessante historische inleiding en aandacht voor de fysische basis van atomen en moleculen leidt hoofdstuk 1 naar de drie aggregatietoestanden van materie en de kinetische gastheorie. Al snel verschijnt de eerste wiskunde met zijn differentiaalvergelijkingen en integralen. Lezers die vooral geinteresseerd zijn in het praktische werk met vacuümsystemen hoeven zich, al bladerend door de pagina's met wiskundige afleidingen, niet te laten afschrikken. Het boek is zowel voor hen geschreven als voor diegenen die dieper willen graven in de fundamenten van de gasfysica. De meer theoretische alinea's worden duidelijk gemarkeerd door een verticale kantlijn. Het weglaten van deze onderdelen zal het begrijpen van de volgende hoofdstukken niet hinderen. Tijdens de bespreking van afgeleide formules wordt steeds waardevol praktisch advies gegeven, zoals bijvoorbeeld terzake de temperatuurafhankelijkheid van drukmetingen bij bepaalde drukmeters (zie bijv. de uitdrukkingen 1.26 en 1.85). Degenen die werken in hoogvacuüm (HV) en ultrahoogvacuüm (UHV), zullen baat hebben bij de grondige presentatie van gas-vaste stof interacties in hoofdstuk 2. Vooral de schematische druk-tijd curve in figuur 2.18 met zijn "1 jaar" balk zal voor menigeen werkend met hoogvacuümsystemen op een productievloer een "eye-opener" zijn. De vacuümfysica in het boek wordt vervolgd in het derde hoofdstuk met aandacht voor de drukafhankelijkheid van gasstromingsprocessen door buizen en openingen. Hier worden de gereedschappen aangereikt voor het dagelijkse werk van de vacuümspecialist: formules voor pompvermogen, geleidingsvermogen en pompsnelheid in de verschillende stromingsregimes. Makkelijk te gebruiken formules voor gassen in het algemeen en in het bijzonder voor lucht bij kamertemperatuur worden niet alleen gegeven voor ronde maar ook voor rechthoekige buisdoorsnedes. Een eenvoudig vacuümkamer-verbindingsbuis-pompsysteem dient als voorbeeld om de bereikbare druk te berekenen met behulp van de formules uit de voorgaande paragrafen. Elf oefeningen gerelateerd aan de echte praktijk nodigen de lezer uit om vertrouwd te raken met berekeningen aan vacuümsystemen. Dertig jaar ervaring in de vacuümindustrie hebben aangetoond dat de formules die in dit hoofdstuk worden gepresenteerd, voldoende precisie opleveren voor praktisch werk. De toepassing van geavanceerde lay-out software voor vacuümsystemen levert zelden significant betere resultaten op. Studenten zullen dit hoofdstuk leren waarderen als hulp bij snelle vergelijking van verschillende ontwerpen en kwalificatie van bestaande vacuümsystemen. Hoofdstuk 4 van het boek vormt een ware encyclopedie. In ruim 200 pagina's worden alle hedendaags beschikbare vacuümpompen gepresenteerd, hun werkprincipes uitgelegd en specifieke eigenschappen en toepassingen besproken. Alles in detail en meestal geillustreerd met opengewerkte afbeeldingen van in de handel verkrijgbare pompen. De meeste lezers zullen niet direct geinteresseerd zijn in het volledige assortiment van pompen en kunnen na lezing van de introductie en de paragraaf over definities overstappen naar het gedeelte over pompselectie aan het einde van het hoofdstuk. Hier worden niet alleen de vacuümvereisten voor typische toepassingen besproken, maar ook aandacht besteed aan vaak belangrijke niet-vacuüm aspecten, zoals een veilige en economische werking. Met de opgedane kennis in deze waardevolle secties kunnen vervolgens de betreffende pomp(en) in detail worden bestudeerd. In hoofdstuk 5 wordt het brede scala van in de handel verkrijgbare totaaldrukmeters, hun werkingsprincipes met bijbehorende fysica en meetbereik besproken. Een korte samenvatting (meetbereik, soort aanwijzing, kwalificatie) besluit de bespreking van elke drukmeter. Uit het overzicht in tabel 5.1 in de inleiding kunnen potentiële kandidaten voor een specifieke toepassing worden geselecteerd, waarna in individuele paragrafen de voor- en nadelen van de geselecteerde drukmeter(s) worden opgesomd. De "werkpaarden" onder de drukmeters (Pirani, hete en koude kathode ionisatiemanometers) zijn goed beschreven met alle vervelende valkuilen waar gebruikers tegenaan kunnen lopen, wanneer ze de schijn-overtuigende digitale aflezing van hun meetinstrument geloven. Gebruikers met een "onwankelbaar" vertrouwen in drukmeteraflezing onder HV en UHV condities zouden de tijd moeten nemen om de goed gekozen oefeningen aan het einde van dit hoofdstuk op te lossen, opdat de zintuigen worden aangescherpt om valkuilen te vermijden. De titel van het volgende hoofdstuk 6 wijst naar wat partiële drukmeting inhoudt: (rest)gasanalyse in een vacuümsysteem. De auteurs beperken zich tot drie soorten massafilters: sectorveld, quadrupool en autoresonant trap. Een breed scala aan ionenbronnen en detectoren passeert de revue samen met hun specifieke toepassingsgebieden. Het belangrijke concept van de resolutie van het massafilter en de interpretatie van massaspectra worden uitvoerig besproken. Het hoofdstuk geeft een zeer goede inleiding tot restgasanalyse en de auteurs verhullen niet, dat het correct interpreteren van massaspectra vaak noeste arbeid en veel ervaring vereist. Nadat pompen en meters zijn behandeld, wordt in een kort hoofdstuk 7 ingegaan op het meten van specifieke pompeigenschappen zoals pompsnelheid, einddruk en compressieverhouding. Het hoofdstuk laat slechts een glimp zien van dit soort metingen. De tussen leverancier en klant afgesproken specificaties zullen doorgaans aanzienlijk meer gedetailleerde meetprocedures vereisen. Hoofdstuk 8 over lekdetectie biedt een breed overzicht van lekzoekmethoden. Niet alleen de methoden die gewoonlijk worden toegepast in de vacuümtechniek, maar ook het volledige scala aan meetinstrumenten die worden gebruikt in industriële toepassingen. De meest toegepaste testgassen helium en waterstof en lekdetectiesystemen als massaspectrometer, kwartsvenster en MOSFET-sensor worden besproken, evenals de opzet van veelgebruikte lekdetector pompsystemen. Praktisch advies over lekdetectie en lekzoeken aan vacuümsystemen, ook met behulp van gassoortafhankelijke totaaldrukmeters maakt dit hoofdstuk tot een waardevolle gids voor het dagelijkse werk met vacuüminstallaties in onderzoek en industrie. Het volgende hoofdstuk 9 behandelt alle componenten waaruit een vacuümsysteem, in aanvulling op pompen en drukmeters, doorgaans is opgebouwd. Flenzen, doorvoeren en een grote verscheidenheid aan afsluiters. Ook verbindingstechnieken en afdichtingsmaterialen, zowel elastomeer als metaal, worden in detail besproken. Zelfs het werkingsprincipe van de mass flow controller, vaak gebruikt in vacuümsystemen maar zelden besproken in vacuümhandboeken, wordt gepresenteerd samen met andere doseerventielen. Materialen en hun eigenschappen in relatie tot vacuümtoepassingen en de bijbehorende bewerkingstechnieken vormen het onderwerp van het laatste hoofdstuk 10. De auteurs presenteren een veelheid aan informatie, voornamelijk over gasafgifte uit vaste materialen en over goede werkmethoden. Het boek wordt gecompleteerd met bijlagen van nuttige tabellen, diagrammen, vacuümsymbolen en een handig overzicht van materialen met vermelding van hun belangrijkste gegevens en eigenschappen voor gebruik in vacuüm. Inclusief relevante informatie zoals de dampdruk, die soms moeilijk te vinden is. Tenslotte volgen de antwoorden op en uitwerkingen van de oefeningen en een uitgebreide index. Na het bestuderen van het BBVT kan de in de aanhef gestelde vraag: "waarom een nieuw boek over vacuüm" eenvoudig worden beantwoord. Ja, we hebben een boek met de nieuwste ontwikkelingen in pompen en meters nodig. Ja, we hebben een boek nodig dat de "Pascal" gebruikt als een SI-eenheid. Ja, we hebben een boek als het BBVT nodig - makkelijk leesbaar in begrijpelijke taal.


    Geplaatst door
    Waardeert het boek met een 9.5 uit 10


    03-12-2018
    Doelmatig naslagwerk, compleet en up-to-date.
    Het 'Basisboek Vacuümtechniek' vormt een onmisbare hulpbron voor iedereen die werkzaam is in vacuümgerelateerde research, instrumentatie, ontwikkeling, productie of marketing. Het boek omvat alle relevante onderwerpen in het moderne vacuümveld en stelt zo de lezer in staat de problemen te begrijpen die samenhangen met het ontwerpen van vacuümsystemen, drukmetingen, lekdetectie, enz. Het maakt de lezer tevens vertrouwd met op de markt verkrijgbare pomptypes, drukmeters en overige vacuümonderdelen. Drie inleidende hoofdstukken behandelen de kinetische gastheorie, gaswetten, de interactie tussen gassen en vaste stof oppervlakken en gasstromingsverschijnselen. Op deze manier wordt de lezer voorbereid op het omvangrijke middengedeelte van het boek dat vacuümpompen en pompsystemen beschrijft alsmede de drukmeting en gasanalyse waarmee het vacuüm worden beoordeeld, gekarakteriseerd en gecontroleerd. De doorwrocht beargumenteerde analyse van een door de auteurs zelf gemeten restgasspectrum verdient alle lof. Deze hoofdstukken worden gevolgd door uitgebreide aandacht voor lekdetectie, vacuüm-afsluiters en -componenten en een overzicht van overwegingen van diverse aard die leiden tot systeemontwerp. Het boek besluit met een gedegen hoofdstuk over reinigings- en veiligheidsproblemen en een reeks van nuttige tabellen. Als naslagwerk is het boek doelmatig en biedt het alle informatie die nodig is om beslissingen te nemen bij het ontwerpen, bedienen en onderhouden van vacuümsystemen. Om ook als cursusboek te kunnen dienen, is het boek opgezet met een unieke "getrapte" structuur: een ware vondst. Ik heb nog nooit zo'n simpele oplossing met kantlijnstrepen gezien, om onderscheid te maken tussen teksten voor de hoger resp. middelbaar afgestudeerde lezer. En zowel mét als zonder kantlijnteksten bezit het boek de juiste samenhang. De boekstijl is duidelijk, overzichtelijk en gemakkelijk te lezen. Studenten, ingenieurs en onderzoekers die te maken krijgen met het vacuüm-vakgebied, zullen dit boek een uitstekende introductie vinden naar de moderne vacuümfysica en de huidige vacuümpraktijk. Kortom: Een echte 'must-have' voor iedereen die met vacuüm werkt.

       Als het ware twee-boeken-in-één

    Geplaatst door
    Waardeert het boek met een 9 uit 10


    27-11-2018
    Gezaghebbend, zeer compleet en helemaal bij de tijd
    Dit boek biedt een duidelijk, gezaghebbend en uitgebreid overzicht van de vacuümfysica en -techniek met al zijn ins en outs. Na een inleiding in de kinetische gastheorie, gevolgd door aandacht voor interactie van gassen met vaste oppervlakken en gasstroming door buizen en openingen, behandelen de auteurs een breed scala aan vacuümpompen en (partiële) drukmeters, inclusief hun werkingsprincipes. Dit gebeurt op zo'n educatieve en natuurlijke manier dat het materiaal zelfs toegankelijk is voor leken in de vacuümwetenschap en -technologie. De lezer vindt gedetailleerde informatie over lekdetectie, restgasanalyse, afdichtingstechnieken en uitgebreide informatie over de geschiktheid van verschillende materialen voor vacuümgerelateerde toepassingen. De vele illustraties, afbeeldingen, oefeningen en gedetailleerde beschrijvingen maken dit boek een onmisbaar en compleet naslagwerk voor iedereen die actief bezig is met of geinteresseerd is in vacuüm vanaf het niveau van student tot ingenieur en wetenschapper.

       Uitstekend cursusboek
       Unieke \"getrapte\" opbouw

    Geplaatst door
    Waardeert het boek met een 9 uit 10

€ 90,00

niet beschikbaar



3-4 werkdagen
Veilig betalen Logo
14 dagen bedenktermijn
Delen 

Fragment

Voorwoord

In het jaar 2000 verscheen de eerste editie van het ‘Basisboek Vacuümtechniek’ ten behoeve van de onder auspiciën van de Nederlandse Vacuümvereniging (NEVAC) aangeboden cursussen op het gebied der vacuümtechniek én voor gebruik bij het onderwijs op het gebied der vacuümfysica en -techniek aan universiteiten en hogescholen. Zonder overdrijving kan worden gesteld dat het boek sindsdien is uitgegroeid tot standaardwerk op het gebied der vacuümtechniek in het Nederlandse taalgebied. Met twee herdrukken in 2003 en 2008 is het gerechtvaardigd om te spreken van een “bestseller”. Het bleek niet alleen succesvol als leerboek, maar vooral ook als een gedegen naslagwerk. Niet onverwacht, want er staan veel wetenswaardige zaken op een heldere en overzichtelijke manier in vermeld.
De eerste zin van ons voorwoord bij de eerste editie luidde: “De techniek staat niet stil en dat geldt zeker voor de vacuümtechniek”. Heden ten dage is deze zinsnede nog steeds even actueel. Wilde het boek bij de tijd blijven, dan waren inhoudelijke vernieuwingen en aanvullingen nodig op het gebied van pompen, dichtheidscontrole, (partiële) drukmeting en reiniging en werkdiscipline.
De voor u liggende, geheel herziene tweede editie van het 'Basisboek Vacuümtechniek', in een eerder stadium reeds als 1-op-1 Engelse vertaling verschenen onder de titel 'Vacuum Science and Technology' (Uitg. The High Techn Institute Eindhoven NL, 2016, ISBN 978-90-9029137-6), komt zo hopen de auteurs, in voldoende mate aan deze noodzaak tegemoet.
In het grote hoofdstuk 4 (Vacuümpompen en pompsystemen) is een aparte paragraaf toegevoegd over het begrip ‘Compressie’. Aangezien bij transportpompen altijd sprake is van de een of ander vorm van gascompressie en compressie doorgaans de hoofdoorzaak is van warmteontwikkeling en verhoogde pomptemperatuur, leek het ons zinvol om kort bij dit fenomeen en zijn diverse verschijningsvormen stil te staan. Verder is het hoofdstuk uitgebreid met aandacht voor de meertraps Rootspomp, die zich in het afgelopen decennium in een rap tempo heeft ontwikkeld tot een volwaardig alternatief voor de klauwpomp. Omdat deze meertraps versie kan uitstoten tegen atmosferische druk, leek het ons consequent om de aparte paragraaf 4.8 (Rootspompen) uit de eerste editie onder te brengen onder het hoofd ‘Droge rotatiepompen’. Bij de klauwpomp zijn nieuwe inzichten
verwerkt terzake het gebruik van een geïntegreerde combinatie van Roots- en klauwtrappen. Bij de schroefpomp is er aandacht voor de verlopende spoed als oplossing ter vermindering van de warmteontwikkeling door isochore compressie. Het hoofd ‘Moleculairpompen’ is uitgebreid met een paragraaf over de MDP/zijkanaalpomp, bestaande uit een moleculaire dragpomp van het Holwecktype met een veeltraps miniatuur zijkanaalverdichter als voorpomp. Deze pompcombinatie kan uitstoten tegen 1 atmosfeer. De in verband hiermee benodigde kennis m.b.t. de zijkanaalverdichter is als een apart onderdeel toegevoegd aan de paragraaf ‘Droge rotatiepompen’. In deze paragraaf is de niet meer in de handel verkrijgbare slotpomp verwijderd. De paragraaf ‘Getterionenpompen’ is aangevuld met informatie over de zgn. ‘Galaxy’ en ‘StarCell’ kathodestructuren ter verhoging van de pompsnelheid voor edelgassen.
Hoofdstuk 5 (Drukmeting) is uitgebreid met de kwartskristal frictiemanometer, alsmede een Bourdonvariant met elektronische uitlezing.
In het overzicht ionenbronnen in hoofdstuk 6 (Partiële drukmeting en gasanalyse) zijn de axiale en gasdichte ionenbron toegevoegd. In de paragraaf over het quadrupool massafilter is een alinea toegevoegd over een speciale focusseringsmethode waarmee elektrongestimuleerde desorptie (ESD) kan worden onderkend en onderdrukt. Verder is het hoofdstuk uitgebreid met een paragraaf over de autoresonant trap massaspectrometer (ARTMS). De verwachting is dat deze RGA in het drukgebied 10-3 - 10-9 Pa een geduchte concurrent zal gaan worden van het quadrupool massafilter. De opzet van de paragraaf ‘Spectrumanalyse’ is geheel gewijzigd. De bij de analyse optredende foutenmarges krijgen meer aandacht.
De indeling van hoofdstuk 8 (Dichtheidscontrole) is volledig herzien. Bij de heliumlektesters is de nadruk verlegd naar het tegenstroomprincipe. De maximaal bereikbare gevoeligheid van lektesters volgens het tegenstroomprincipe is in het afgelopen decennium opgevoerd en vergelijkbaar geworden met die van hoofdstroomlektesters. Deze omstandigheid gevoegd bij het gebruiksgemak van tegenstroomlektesters heeft inmiddels gemaakt, dat hoofdstroomlektesters niet meer in de handel verkrijgbaar zijn. Er is een tweetal lektestmethodes toegevoegd, t.w. de atmosfeermethode en ‘bombing’. In een aparte paragraaf volgt een quantitatieve analyse van de gevoeligheden van beide methodes en wordt hun bruikbaarheid onder specifieke omstandigheden bediscussieerd. Het beschikbare arsenaal aan lekzoekinstrumenten is uitgebreid met de categorie multigas snuffelsystemen (o.a. infraroodlekdetector), de waterstoflekdetector en de Penningsnuffelaar.
In hoofdstuk 10 (Materiaalkeuzxe tec.) zijn de onderdelen ‘reiniging en werkdiscipline’ aangepast aan de gewijzigde inzichten op dit gebied en wat meer gefocust op het realiseren en bouwen van complete vacuümsystemen.
Tenslotte is een groot aantal figuren en afbeeldingen vervangen door exemplaren met een “moderner” design.
De unieke ‘getrapte’ structuur van het boek, waarbij de voor HBO’ers en academici bedoelde verdiepingsstof met een kantlijnstreep is gemarkeerd, hebben wij uiteraard gehandhaafd. Zónder verdiepingsstof resteert een samenhangend en goed leesbaar cursusboek op MBO-niveau. De hoofdstukken 1 t/m 8 zijn voorzien van oefenvraagstukken. De oefeningen met/zonder * zijn geschikt voor HBO/academisch resp. MBO niveau. Om de aantrekkelijkheid als boek voor cursussen én zelfstudie verder te vergroten, zijn in deze 2de editie niet alleen de korte antwoorden bij deze oefeningen opgenomen, maar ook hun complete uitwerkingen. De appendices met relevante overzichten, grafieken en tabellen bleven ongewijzigd.

Volgend op diens verschijningsdatum eind 2018 is het boek inmiddels op een paar punten aangevuld dan wel gewijzigd. Allereerst is hoofdstuk 5 'Drukmeting' uitgebreid met een nieuw type ionisatiemanometer, gebaseerd op de Bayard-Alpert configuratie: De "Belt Bent-Beam" (3B) manometer. Een geheel nieuw concept, qua oogmerk verwant aan dat van de klassieke extractor manometer: Houd de ionencollector in de manometer zo ver mogelijk weg van alle straling en desorptie-effecten. De Röntgengrens van de 3B-manometer ligt in het lage 10-12 Pa gebied. Deze extreem lage limiet wordt gerealiseerd door een combinatie van materiaalkeuze (lage warmtestraling en ontgassing) en een slimme geometrie (lage flux van Röntgenstraling en ESD in het collectorgebied). Verder is het aantal benoemde drukgebieden beneden 1 atmosfeer uitgebreid van vier naar vijf. In meer recente vacuümliteratuur en advertenties van vacuümfabrikanten wordt terwille van onderscheid en gemak aansluitend op het bekende ultrahoogvacuüm drukbereik 10-4 - 10-7 Pa de term "extreemhoogvacuüm" (xhv) steeds vaker gebezigd om het drukgebied beneden 10-7 Pa aan te duiden. Aan deze nieuwe vacuümterminologie hebben wij ons in het hele boek geconformeerd; zie figuur 5.1.

Net zoals bij de 1ste editie en in afwijking van de gewoonte in de wetenschappelijke literatuur hebben de auteurs wederom de voorkeur gegeven aan een boek zonder referenties. Alhoewel dit mogelijk enige afbreuk doet aan de waarde van het boek als naslagwerk, overheerst toch de mening dat dit nadeel niet opweegt tegen het voordeel van een cursusboek waarin de aandacht voor de inhoud niet wordt verstoord door een overdaad aan goedbedoelde verwijzingen. Verder kan naar de opvatting van de auteurs het internet tegenwoordig worden beschouwd als een nuttige, continu vernieuwende en groeiende bron van informatie voor diegenen, die toch "verder willen zoeken". Zo biedt bijvoorbeeld de gratis online encyclopedie Wikipedia actuele informatie en literatuurreferenties over vrijwel alle vacuüm-onderwerpen. Het lijkt ons daarom redelijk te stellen dat hiermee het wetenschappelijk belang van referenties in de boektekst zal verminderen.

De oplettende lezer zal eveneens constateren dat bronvermeldingen bij veel van de in het boek opgenomen grafieken, tekeningen en afbeeldingen ontbreken. Terwille van de duidelijkheid en als verantwoording is het daarom de moeite waard te vermelden dat in ruim de helft van alle figuren de auteurs zélf als bron hebben gefungeerd met uit eigen onderzoek verkregen metingen, grafieken enz. Bronnen van circa 40% van de figuren zijn helaas niet meer traceerbaar. Deze zijn allemaal afkomstig uit wetenschappelijke artikelen, boeken en catalogi uit medio de vorige eeuw toen vacuümtechniek nog met wetenschappelijke ambities werd bedreven door een relatief kleine "inner circle" van collega-wetenschappers. Ongetwijfeld zal toen het gebruik van deze figuren informeel zijn toegestaan, maar schriftelijke afspraken zijn helaas verloren gegaan of misschien nooit gemaakt. Alle meer recente afbeeldingen (ca. 10%) zijn voorzien van een bronvermelding.

De auteurs zijn dank verschuldigd aan Dick van Langeveld voor zijn waardevolle bijdrage aan de nieuwe opzet van het onderdeel spectrumanalyse in hoofdstuk 6 (Partiële drukmeting), nuttige discussies over diverse relevante onderwerpen, zoals piëzo-elektriciteit, bewegingsvergelijkingen van het kwartskristal in de frictiemanometer en het leggen van nuttige contacten van uiteenlopende aard. Onze dank gaat ook uit naar Dr Masahiro Hirata (National Institute of Advanced Industrial Science and Technology, Japan) voor de nuttige mailcorrespondentie betreffende de fysica van de kwartskristal frictiemanometer. Harold Zandvliet (Universiteit Twente, Enschede NL) danken wij voor het kritisch doorlezen van paragraaf 8.9.2 handelend over de waterstoflekdetector. Zijn commentaar heeft bijgedragen aan ons inzicht in de fysica van deze detector. Norbert Koster (TNO Industrie en Techniek, Semiconductor Equipment, Delft NL) en Peter van der Heijden (VDL Enabling Technologies Group, Eindhoven NL) zijn wij zeer erkentelijk voor hun bijdrages aan de actualisering van hoofdstuk 10 (Materiaalkeuze etc.). Bij het incorporeren van de reinigingstechniek ‘keramisch parelen’ in dit hoofdstuk is met vrucht gebruik gemaakt van de brochure ‘Keramisch Parelen van Roestvaststaal’ van de firma Vecon, Maassluis NL.

Verder willen wij een aantal representanten van vacuümfirma’s dank zeggen voor het belangeloos ter beschikking stellen van figuren en/of hun inhoudelijk commentaar op relevante tekstdelen: Dr Falk Braunschweig, Mark Fierloos en Ron van Vossen (Alcatel Vacuum Technology), Dr Sherm Rutherford (Duniway Stockroom Corporation), Harry Nagel en David Schijve (Edwards Vacuum), Sjors Kruidenberg (Elmo-Rietschle), Dr Arnim Conrad en Pieter Heidema (Pfeiffer Vacuum), Dipl-Phys Werner Große Blei (Inficon), Dirk Pootjes (Demaco - Granville Pillips), Joost Hommel (Paroscientific) en Sam Kishikawa (XHV products - Tokyo Electronics Japan).

Het ‘Basisboek Vacuümtechniek’ is een uitgave onder auspiciën van de Nederlandse Vacuümvereniging NEVAC, die hiermee een van haar belangrijke doelstellingen, namelijk de verbreiding van kennis op het vakgebied der vacuümtechniek, een passende inhoud geeft.

Zomer 2018, bijgewerkt Januari 2021
Bert Suurmeijer - Peize
Theo Mulde - Harmelen
Jan Verhoeven - Kockengen ×
SERVICE
Contact
 
Vragen